Türk yazını tümüyle düşünüldüğünde, Kemal Tahir, bu görüşü bakımından
azınlıkta kalmaktadır. Örneğin, --Türk Romanında Kurtuluş Savaşı-- adlı bir
incelemesi de olan değerli araştırıcı Mehmet H. Doğan da Kurtuluş Savaşı'nı,
--Çağdaş anlamda emperyalizme karşı verilen ulusal kurtuluş savaşlarının ilki--
sayar (Doğan, 1976:7).
Aynı konuda Yunanlıların nasıl davrandıkları hakkında Halide Edip bir köylü
kadının söylediği son derece ilginç olan şu sözleri aktarıyor: --Nasıl
Yunanlılara yalvardım bilsen. Biraz yaşayanların başında bir dam bırakın,
dedim. Köylülere bizi Avrope yolladı, dediler. Bana bak kızım, o Avrope
denilen adama söyleyin, biz ona fenalık etmedik, biz zavallı köylüleri rahat
bıraksın--. Bu satırlardan sonra, Halide Edip kendi gözlemini aktarıyor:
--Tuhafı şu ki Yunanlılar, Sakarya bölgesinde en ilkel köylüye kadar, bu işin
arkasında İngilizlerin olduğunu anlatmışlardı.-- (Değerli araştırıcı Konur
Ertop, Halide Edib'in genel tutumunu haklı olarak çelişkili görmektedir:
--Ancak Halide Edib'in --Hükümetler düşmanımız, uluslar dostumuzdur-- gibi
gerçekçi ve ileri bir tutum içinde olmasına karşı, saldırganın hareketine yol
açan gerçek nedenleri nesnel bir temele oturtamadığı bu yüzden çelişkileri
olduğu görülmektedir... İngiliz emperyalizmine karşı korunma tedbiri olarak da
Amerikan mandasını isteyebilir. --Vurun Kahpeye--de o kadar güçlü biçimde
işbirlikçi niteliğine dikkati çekeceği çevreleri hesaba katmadan din adamının
ve sarayın yardımına bel bağlayabilir.-- (Ertop, tarihsiz:32).) (Adıvar,
1919:201-202). Price da, Yunanlıların doğrudan doğruya Lloyd George tarafından
kışkırtıldığını belirtiyor (Price, 1961:119). |