Bir başka ilginç öykü Çukurova bölgesindeki bir anıda görülür: Bölgede
görevli Fransız işgal kuvvetlerinin Üsteğmeni Subi, Ali Saip Ursavaş'a,
--Fransa'ya on bin lira ile dönmek istiyorum-- diye açık bir öneride bulunur.
Bunun üzerine kendisine eşraftan Cezmi Bey'e beş yüz lira verirse, ayda üç
beş yüz lira faiz alacağı söylenir ve böylece gerçekleştirilen ilişki sonunda
Subi'nin Ermenilere karşı desteği sağlanır (Dalkır, 1961:46-49).
Mustafa Kemal Atatürk'ün Olayı Görüşü
Şimdi madalyonun öteki tarafına, Mustafa Kemal Paşa'ya bakalım: Konuyu o
nasıl görüyor? 24 Nisan 1920 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bir
gizli oturumunda Mustafa Kemal Atatürk şöyle diyor:
--Gerek İtalyanlar, gerek Fransızlar memleketimizde azami menafii iktisadiye
(iktisadi menfaatler) temin etmek için devletimizin müstakil kalmasını, diğer
bir devleti ecnebiyenin tahtı esaretinde bulunmamasını temin etmek cihetini
kendi menfaatleri muktaziyatından telakki etmekte ve her ikisi de bunu bize
birçok münasebetlerle söylediler ve elyevm söylemektedirler.--
Görüldüğü gibi, Kurtuluş Savaşımızın belli bir zamanından sonra, Anadolu
hükümeti ile adeta bir ittifak içinde gözüken Fransız ve İtalyanlar hakkında
bile Mustafa Kemal Paşa hiçbir hayale kapılmıyor. Emperyalizm olgusunu bir an
bile akıldan çıkarmadan, bizim ulusal bağımsızlığımızdan yana olan yabancı
devletlerin bu isteklerini bile, ekonomik çıkar anlayışlarına dayadıklarının
farkında. Üstelik bunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne de öğretici bir
biçimde açıklıyor. |