f) Sürekli dış ticaret açığı ve yüksek enflasyon gibi, mevcut
adaletsizlikleri pekiştirici ve düzeni yozlaştırıcı eğilimlerin varlığı. Bir
toplumda, mevcut durum daha iyiye gideceğine, yapısal nedenlerle daha kötüye
doğru değişme eğilimi gösteriyorsa, o zaman, mevcut yapıya olan güven tümüyle
sarsılır. Bu ise köktenci bir değişim konusundaki beklenti ve inançları
doğurur.
:::::::::::::::::::
2) Devrime Yol Açan Toplumsal Koşullar
a) Toplumun temel yapısının çok hızlı değişmekte oluşu. Böyle hızlı değişme
dönemlerinde, genellikle eski kurallar ve değerler, geçerliliklerini
yitirdikleri gibi, yeni değer ve kurallar da henüz yerleşememişlerdir. Bu
durum, toplumbilimde --kuralsızlık-- (anomi) dediğimiz bir özel terimle ifade
edilir. Anomi durumunun sonuçları şöyle özetlenebilir (Merton, 1964:164-165):
I) Toplumdaki liderlerin, halkın ve bireylerin gereksinmelerine duyarlı
olmadığına inanılır.
II) Düzensiz ve kuralsız bir toplumda, hiçbir şeyin başarılamayacağına
inanılır.
III) İnsan ve toplum yaşamındaki amaçların, gelişme yerine, gerileme
gösterdiğine inanılır. |