d) Toplumsal yapının eşcinstenliği ve basitliği. Bir toplumun yapısı ne
denli eşcinsten (homojen) ve basit ise, toplumdaki huzursuzluk ve
memnuniyetsizlik o denli hızlı yayılır ve toplumu etkiler. Çünkü, karmaşık
toplum yapısında bulunan, memnuniyetsizliği emecek mekanizmalar olmadığı için,
her kesim, huzursuzluktan hemen etkilenir (Smelser, 1964) .
e) Toplumdaki çıkar çatışmalarının şiddeti ve bunları kanalize edecek
mekanizmaların yokluğu. Bir toplunıda çıkar çatışmaları çok şiddetli ise ve
bunları kanalize edecek, parlamento, toplu pazarlık gibi kuruluş ve
mekanizmalar yoksa ya da işlemiyorlarsa, iş hemen siyasal şiddete
dönüşecektir.
f) Toplumsal hareketliliğin olmayışı. Bir toplumda insanların meslek ve
gelir değiştirmelerine, yani bir sınıftan ötekine geçmelerine, toplumsal
hareketlilik denir. İşte bir toplumda bu hareketlilik oranı düşükse, yani
insanlar, gelir durumlarını ve toplumsal statülerini düzeltemiyorlarsa,
siyasal şiddet olasılığı o oranda artar. |