b) Toplumu yalnız devrim öncesi değil, devrim sonrası da seferber edebilecek
bir ideolojinin varlığı. Bir ideolojinin yalnız devrimci güçleri seferber
ederek, iktidara el koyma aşamasında işlevsel olması yeterli değildir.
--Devrim sonrası-- sürekli olarak, devrimci güçlerin kafasını işgal eder. Bu
açıdan, --yeni toplum-- modelini huzursuz kesimlere sunamayan bir ideoloji,
nesnel koşullar hazır olsa bile, bir devrimi hızlandıramaz.
c) Başka zaman ya da başka mekanlarda başarıya ulaşmış bir ideolojinin
varlığı. Bir toplumun devrimci güçlerini seferber edebilecek bir ideolojinin
bu özeliği büyük ölçüde ya başka toplumlarda ya da aynı toplumda; başka
zamanlarda başarıya ulaşmış olmasında yatar.
d) Muhalif grupların çıkarlarına uygun bir ideolojinin varlığı. Bir
devrimin ortaya çıkmasının en önemli niteliği, toplumun güçlü kesimlerinin,
maddi çıkarları açısından geleceğe (devrim sonrasına) ilişkin olumlu
beklentilere sahip olmasıdır. Mevcut --devrimci ideoloji-- bu beklentileri
yaratıyorsa, devrimin gerçekleşmesi çok daha kolay olur.
::::::::::::::::::: |