1) Ekonomik Koşullar
İmparatorluk, ekonomik bakımdan bütünüyle çökmüştü. Şimdi bu koşulları
genel kuramsal çerçevemize göre sıralayalım:
a) Osmanlı İmparatorluğu'nda ulusal gelir dağılımı yalnızca çeşitli
sınıflar ve gruplar açısından adaletsiz olmakla kalmıyordu. Aynı zamanda
kapitülasyonlar yolu ile Türk-Müslüman olmayan teba, tüm Osmanlıyı
sömürüyordu.
Hem iç sömürü oranı çok yüksekti, hem de bu sömürü sonunda elde edilen
gelir içerde kalmıyordu.
b) 3'üncü Ahmet devrinden itibaren başlayan, Batı'ya yetişme çabası ve
--reform-- arayışları, ekonomik olanakların çok önüne geçmişti.
Bir başka deyişle, toplumun ve yönetimin siyasal, toplumsal, askeri ve
ekonomik beklentileri, ekonominin büyüme hızını çok aşmıştı.
c) Osmanlı yönetimi ve halkı, özellikle yabancıların ekonomik alanda
yaptıklarını gözlemek fırsatına sahiptiler. |