Karizma Kavramı
Burada hemen, toplumsal değişmenin genelde teknoloji ve ideoloji arasında
bir dengeye doğru gelişen bir süreç olduğu hatırlanmalıdır. Bu açıdan,
liderlerin toplumsal değişme içindeki rolü ne denli inançlara bağlı olarak
alınırsa alınsın, altyapısal ögelerin hiçbir zaman dışarıda bırakılamayacağı
gerçeği hiç unutulmamalıdır.
Toplumsal değişmede liderin rolünü açıklamaya çalışan görüşlerin en
önemlilerinden biri, kültürel yapı-toplumsal yapı ayırımına dayalı bir model
geliştirir. Bu modele göre, her toplumun inançları ve değerleri gibi ögeler,
toplumun kültürel yapısını oluşturur. Buna karşılık, toplumsal kurumlar,
bunların yapıları, işleyişleri, birbirleriyle olan ilişkileri de toplumsal
yapı adını ahr.
Kültürel yapı daha esnek, toplumsal yapı daha katıdır, bu görüşe göre. Bu
yüzden, değişmenin ilk tohumları kültürel yapı alanında ortaya çıkar.
Toplumsal yapı daha katı ve değişmez olduğu halde, kültürel yapı, doğrusal
bir biçimde sürekli olarak akılcı bir çizgide gelişir (Weber, 1958:23-27).
Oysa, kurumsal ve örgütsel yapı, eski değerleri ve inançları yansıtmaktadır.
Böylece değişen kültürel yapı ile durgun toplumsal yapı arasında sürtüşme ve
çatışmalar ortaya çıkar. |