Aynı olay, yine İlbay'ın ağzından tekrarlandığında, --Onu eğilmeye razı
edemediğimizi gayet iyi hatırlıyorum. Ömrünün sonuna, kadar da eğilmedi.--
eklemeleri yapılmıştır (Gençosman, Banoğlu, 1971:36).
Bu olayda da Mustafa Kemal Atatürk'ün doğuştan getirdiği ve sonradan
kazandığı özelliklerin bir belirtisi olan --eğilmezlik-- bir liderlik niteliği
olarak vurgulanmaktadır. İşin ilginç yanı, Atatürk'ün bu niteliğinin bütün
yaşamına egemen oluşudur. Örneğin, İttihat ve Terakki ile hem liderlik, hem
de ordunun politikada yeri konusunda çatıştığı sıralarda Enver Paşa, onun
--dikkafalı-- oluşundan yakınmaktadır. Bir başka tipik olay, İmparatorluğun
çöküşünü durdurmak için yaptığı girişimler sırasında İttihat ve Terakki'nin
önemli liderlerinden, Hariciye Nazırı Halil Bey ile görüşmek istemesi
sırasında olur. Nazır, kendisini çok bekletince kızan Mustafa Kemal, uzun bir
süreden sonra kabul edileceği haberini alınca, Nazır'ın muavini ile
konuşmasını bahane ederek, odacıya: --Beklesinler! -- yanıtını verir
(Aydemir, 1963:264-265) .
--Eğilmezlik-- simgesi, Osmanlı'nın yıkıntısı üzerine Türk ulusçuluğunu
yaratmaya çalıştığı sıralarda, kişisellikten çok, ulusal bir nitelik olarak
da kullanıldı. Örneğin, Banoğlu'nun Enver Behnan Şapolyo'dan aktarma olarak,
Cemal Granda'nın ise doğrudan tanık olduğu biçimde anlattığı şu ünlü fıkrayı
hatırlayalım: Olay, İngiltere Kralı VIII'inci Edward'ın yurdumuza gelişi
sırasında Dolmabahçe Sarayı'nda verilen bir şölende geçer: |