7) Duruma göre esnek davranmasını bilirdi. Onun her durumun üstesinden
geleceğine, bütün karşıtlarıyla şu ya da bu biçimde başa çıkacağına olan
inanç her zaman Mustafa Kemal'in cesaretine ve atılganlığına da bağlı değildi.
Kimi zamanlar onun, uygun durumu beklediği ve bu bekleyiş sırasında boyun
eğmiş göründüğü anlatılanlar arasındadır. Onun bu tutumunu, bütün Bağımsızlık
Savaşı süresince Padişah'a açıkça karşı çıkmamasında, Çerkes Etem'e son
dakikaya dek tahammül etmesinde ve benzeri pek çok genel stratejik olayda
görmek olanağı vardır. Şu hikaye durumu çok daha açık olarak belirleyecektir:
Birinci Meclis zamanında, İkinci Grup, Trabzon'a vali vekili olarak atanan
bir komutan dolayısıyla, zamanın Dahiliye Vekili Fethi Bey'i sorguya
çekmektedir. Sorguyu sonradan Atatürk'ün fedaisi Topal Osman tarafından
öldürülen Trabzon Mebusu Ali Şükrü yönetmektedir. Olayı İsmail Habib Sevük
anlatır:
--Fethi Bey kimbilir kaçıncı defa kürsüye çıkmaya hazırlanırken ve Ali Şükrü
henüz kürsüdeyken, Birdenbire bir lav patlamış gibi Gazi'nin sesi duyuldu:
--Reis Bey, söz isterim!-- Gazi, Meclis'te çok defa, kapıdan girince sol
tarafta bulunan Diyap Ağa'nın yanında otururdu. Diyap Ağa seksenlik, uzun ve
süt gibi beyaz sakallı, okuma yazması olmayan, fakat Gazi'ye hep --Kurban olam
Paşam!-- diye hitabı itiyat edinmiş, iyi yürekli bir Şark mebusuydu. |