--Fotoğraf adesesine zerre kadar itimadım yoktur. Binaenaleyh, fotoğraf
aletinin keşfiyle portre ressamının vazifesine nihayet bulmuş nazarıyla
bakanlara hak vermek bence müşküldür. Şekil ve madde, ziya'nın inikaslarına
göre anbean tahavvül eder. Bu itibarla hiçbir çehrenin, evsafı muayyen bir
tek tecellisi yoktur. Fırça sanatkarı, tersim edeceği çevre üzerinde uzun
müddet hayatın cezir ve meddini tarassut etmek, onu birçok tahavvüllerinde
zapteylemek suretiyle nihayet hakiki hüviyetinin gizli tatlarını sezmeye ve
görmeye muvaffak olur. Fotoğraf, bu dimağı tahlil ve terkip kudretine malik
değildir. Onun için hassas cam üzerinde teressüm eden şekle bir vesika kıymeti
izafe edilemez.
Gördüğüm fotoğraflara nazaran biraz şişman, biraz yorgun, biraz hututu
kalınlaşmış bir vücutla karşılaşacağımı zannederken, kapıdan bir ziya dalgası
halinde giren mütekasif bir kuvvet ve hayat tecellisi ile birden gözlerim
kamaştı. Hadekaları en garip ve esrarengiz maddelerden masnu bir çift gözün
mavi, sarı, yeşil ışıklarla aydınlatıldığı asabi bir çehre; yüzde, alında,
ellerde bir sıhhat ve bahar rengi... Muntazam taranmış noksansız, sarı genç
saçlar... Bütün zemberekleri çelikten önce, yumuşak, toplu, gerilmiş, terütaze
bir uzviyet. Altıyüz senelik bir devri bir anda ihtiyarlatan adamın çehresi
eski ilahlardaki gibi iğrenç yaşın hiçbir izini taşımıyor. Alevden coşkun bir
nehir halinde, köhne tarihin bütün enkazını süpüren ve yeni bir alemin
tekevvühüne yol açan fikirler kaynağı bir baş, bir yanardağ zirvesi gibi,
taşıdığı ateşe lakayit, mavi sema altında samit ve mütebessim duruyor.-- |