3) Liderlik Türleri
Bir grubun içindeki liderlik çeşitli ölçütlere göre sınıflandırılmıştır.
Gerek karar alma mekanizmaları, gerekse grubun işlevleri, bu
sınıflandırmalarda kullanılan ölçütlerdir.
Bir grubun içinde kararların nasıl alındığı, grubun niteliklerine bağlı
olduğu kadar, liderin kişilik niteliklerini de yansıtan bir olgudur. Grubun
nitelikleri ile, liderin kişisel özellikleri birbirleriyle çakıştığı ve
uyuştuğu zaman karar alma mekanizması çok daha etkin çalışır. Liderlik de çok
daha güçlü olur. Grubun karar mekanizmalarına göre genel olarak üç tür
liderlik görülür (Kongar, 1978:90).
Otokratik Liderlik
Grubun yapısına göre, karar alma mekanizmalarınca belirlenen birinci
liderlik tipi --otokratik liderlik--tir. Bu yapı içinde, kararlar, liderin
kendisi tarafından alınır. Grubun öteki üyelerine danışma, liderin istek ve
hiyetlerine bağlıdır. Bu liderlik türünde, kararların belirleyicisi liderdir.
Öteki üyelerin rolü, bu kararlara uymak biçiminde ortaya çıkar.
Demokratik Liderlik
Kararların grubun kendisi tarafından alındığı yapı içindeki liderlik
--demokratik liderlik--tir. Bu tür liderlikte, kararlar, liderle birlikte,
grubun bütün öteki üyelerinin de katılmasıyla alınır. Her üyenin karar
mekanizmasına katılımı, liderinkine eşittir.
--Bırakınız Yapsın!-- Türü Lider
Karar mekanizmalarının belirlediği son liderlik türü, --Bırakınız yapsın--cı
(Laissez-Faire'ci) liderlik tipidir. Bu yapıda, kararlar, tek tek üyelere
bağlıdır. Bir başka deyişle, adeta, ortak bir karar yapısı yoktur bu tür
grupların içinde. Böylece liderlik de özellikle karar alma bakımından
önemini yitirmiş gözükmektedir. |