Mustafa Kemal Paşa ile Hüseyin Rauf (Orbay) Bey'in kongre delegelikleri de
ayrıca Cevat Dursunoğlu'nun ve Kazım Bey'in kongre murahhaslıklarından istifa
eylemeleri ve boşalan iki yere müşarünileyhlerin seçilmesiyle temin
edilmişti.-- (Kansu, 1966:?5-?6).
Açıkça görüldüğü gibi, Mustafa Kemal Paşa, kongrenin güvenliği konusunda
olduğu gibi, hukuksal açıdan da hiçbir noktayı rastlantıya bırakmak niyetinde
değildi. Nitekim, kongrenin açılışına bütün yüksek rütbeli komutanları (başta
Kazım Karabekir Paşa olmak üzere) yanına alarak gitmişti. Böylece, gücünü
kanıtlamış oluyordu. Öte yandan kendisi, sivil giysilerle kongreye katılarak,
ulusal irade kavramına gölge düşmesini önlüyordu. Bu yüzden, kongre başlamadan
önce, askerler salondan ayrılmışlardı.
Üçüncü nokta; kongre başkanlığıydı. O sırada, bir kesimin Mustafa Kemal'in
başkanlığını önlemek istediği anlaşılıyor. Bu engelleme, özellikle Mustafa
Kemal'in asker oluşuna dayandırılan bir propaganda ile yürütülüyordu. Buna
karşılık, eylem arkadaşları, Mustafa Kemal'in de, Rauf Bey'in de ordu ile
ilişkileri kalmadığını söyleyerek karşı propaganda yapıyorlardı. Sonunda,
yukarıda değindiğim taktiklerle, bu sorun hemen çözülüvermişti. |