Bu durumu, Mustafa Kemal Paşa, kişisel gücüyle, düşüncelerini birbirini
destekler bir biçimde kullanmak için, kendine göre yorumluyor. Amacı, belli
doğrultuda olan düşüncelerini, o güne dek, kazandığı zaferlerle güçlendirdiği
kişiliğinin liderlik kuvvetiyle desteklemek. Örneğin, Sivas Kongresi'nin
açılışından önce Bekir Sami Bey'in evinde yapılan ve kendisinin Kongre
Başkanı seçilmemesi için karar alınan toplantıyı bakın nasıl yorumluyor:
--Anlaşılıyor ki, bu arkadaşlar, kendi aralarında --manda-- fikrini kabul
etmiş bulunuyorlar. Beni reis seçtirmemeye gayret sarfetmelerinin ve politik
taktiklere sapmalarının tek izahı: Kendilerinden bir, reise mandayı el
çabukluğuna getirip kongre kararına bağlanmak... arzusundan ibarettir. Ama,
hakikaten şayanı hayret ve teessüf bir manevra...-- (Kansu, 1966:233) .
Oysa, --bu arkadaşlar-- arasında olan ve onların lideri durumunda bulunan
Rauf Bey için, yukarıdaki anıları aktaran Mazhar Müfit, bakın ne diyor:
--Hakikat bu ve böyleyken, Rauf Bey'in mandacı olduğunu, manda istediğini
nereden çıkardılar ve bu şayiayı nasıl yaydılar?.. Hiç şüphe yok ki, Rauf
Bey'e --mandacı--lık izafe edenler, onun gıyabında kendi propagandaları
bakımından faydalanmak isteyenler ve Mustafa Kemal'le arasındaki münasebetleri
zedelemeye çalışanlardır.-- (Kansu, 1966:250-251).
Bütün bu çözümlemelerin ortaya çıkardığı nokta, Mustafa Kemal'in aman bilmez
bir taktisyen olduğudur. |