IV-) DÖRDÜNCÜ DÖNEM: --TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ--
İstanbul Meclis-i Mebusanı'nın dağıtılmış olması, Mustafa Kemal Paşa'nın çok
işine yaramıştı.
O güne dek, sürekli biçimde tüm Anadolu için tek yönetimin temsilcisi olma
savaşımında ve savında bulunan --Kuvay-ı Milliyeciler--, yalnız belli
derneklerin biraraya gelmesi yoluyla değil, --Ulusal Meclis--i Anadolu'da
toplama yoluyla da toplumun tek ve biricik temsilcisi olduklarını --dünya
aleme-- ilan etmiş olacaklardı.
İstanbul'daki Meclis işgalci güçler tarafından dağıtıldıktan sonra, Mustafa
Kemal Paşa hemen Ankara'da bir Meclis toplama hazırlığına başladı.
Daha önce belirtmiş olduğum gibi, bu Meclis'in seçimi, bugün alışageldiğimiz
yöntemden oldukça farklıydı. Mustafa Kemal'in Meclis'in toplanmasıyla ilgili
bildirisine dikkatle bakıldığında, seçilecek kişilerin --güvenilir ikinci
seçmenler--ce seçilmesinin öngörüldüğü anlaşılır.
--Heyeti Temsiliye-- adına imzaladığı bildiride, Mustafa Kemal seçimi yapacak
olanları şöyle sıralıyordu: 1) Kazalardan çağrılacak olan ikinci seçmenler.
2) Liva merkezindeki ikinci seçmenler. 3) Liva idare meclisleri ve belediye
meclisleri üyeleri. 4) Liva Müdafaa-i Hukuk İdare Heyeti üyeleri. 5) Vilayet
merkez heyeti üyeleri, vilayet idare meclisi üyeleri ve belediye meclisi
üyeleri. 6) Vilayet merkezi, merkez kazası ve merkeze bağlı kazaların ikinci
seçmenleri.
Bütün bu kişiler biraraya gelip toplanacaklar ve seçimi tek oturumda
yapacaklardır. Görüldüğü gibi, Meclis'e seçilecek olanların seçim işlemi,
genellikle, resmi niteliği olan kişilerce ve bir ölçüde Müdafaa-i Hukuk
kuruluşlarının denetiminde yapılacaktı. Bildirinin Kolordu Komutanlıklarına da
gönderilmiş olınası, bu seçim işinin önemli ölçüde denetim altında
tutulduğunun bir işareti olarak alınabilir. |