İnkılabın ne olduğu, niçin yapıldığı Türkiye Cumhuriyeti Devleti inkılaplara neden gerek duyduğu, kimin tarafından yapıldığını, inkılaplarda neyin gerekli olduğu, hangi amaçlardan geçmesi gerektiğini belirttikten sonra; şimdi de eğitimin ne olduğu ve yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde eğitimde hangi mercilerin kaldırıldığı, hangi sistemin uygulandığını asıl konumuz olan eğitim alnında yapılan inkılapları belirtmeye çalışalım. Öncelikle Osmanlı Devleti sistemi ile Osmanlı Devleti’nin devamı olan Türkiye Cumhuriyeti devlet sistemini karşılaştıralım. Osmanlı Devleti
Laik ve Ulusal Türkiye Cumhuriyeti
1) Dini ideoloji
2) Halife- padişah (otorite)
3) Şeriat hukuku
4) Medrese(dinsel eğitim)
5) Geleneksel yaşam biçimi
6) Kelim-i Şahadet
7) İbadet zorunluluğu
1) Ulusal ideoloji
2) Cumhuriyet
3) Medeni hukuk
4) Modern eğitim
5) Devrimsel
6) Kelime-i Şahadet
7) İbadet (özgür)
Karşılaştırmayı yaptıktan sonra konumuz olan eğitimi tanımlayalım. Eğitim: Bir insanın davranışında kendi yaşantısı yoluyla istediği değişmeyi meydana getirme sürecidir[1]. Okullarda yapılan öğretime-öğrenme faaliyetleri ifade eder. Devlet tarafından yapılan bir hizmet olarak karşımıza çıkmaktadır. Artık tarihte yeni bir devlet, yeni bir sayfa, yeni bir dönem var. Osmanlı Devleti yıkılmıştır. Yıkılan devletin kurallarını, sistemini yeni devletin yaşama biçimlerine koyamazsınız. Çünkü om devletin yıkılış sebepleri vardır. Bu sebepleri hiçe sayıp yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne uyarlayamazsınız. Zaten Osmanlı Devleti’nin bir çok kurumu gelişen çağa ayak uydurulmadığından çökmüştür. Yeni devlet demek yeni kurumlar, yeni bir toplum demektir. Çünkü büyük bir hızla gelişen, ilerleyen dünyada Türkiye yerinde duramaz. Osmanlı İmparatorluğu’nun dayandığı temel değerler çöktüğü için gelişen çağa cevap veremeyip kendini yenileyemediği için mutlaka yıkılmalı ve yeni Türkiye kendisini çağdaş uygarlığa ulaştıracak değerler ve temeller üzerine kurulmalıdır. Bunun en büyük engeli olan saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilanı ve daha sonra hilafetin kaldırılması, eğitim-öğretim alanında yapılan inkılaplar en önemli olanlarıdır.