1. Erzurum Kongresi ( 23 Temmuz 1919)
· Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin çalışmaları sonucu toplanmıştır.
· Bu kongre bölgesel bir kongre olmasına rağmen alınan kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir kongre olarak kabul edilmiştir.
· Mustafa Kemal başkanlığında 9 kişiden oluşan bölgesel Temsil Heyeti oluşturulmuştur.
· Kongrenin 1.maddesi (Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez) Misak-ı Milli’de aynen yer almıştır.
· O güne kadar kurtuluş yollarından biri olarak görülen manda ve himaye fikri ilk defa reddedilmiştir.
· İlk defa milli sınırlardan bahsedilmiştir.
· Meclis-i Mebusan’ ın ( Millet Meclisi) açılması istenmiştir.
· İlk defa geçici bir hükümet kurulması amaçlanmıştır.
· Mustafa Kemal’in milli mücadelenin lideri olacağı anlaşılmıştır.
· Kuvayi Milliyeyi etkin Milli iradeyi hakim kılmak esastır denilerek millet egemenliğinden bahsedilmiştir.
Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)
· Amasya Genelgesi’nde alınan kararlar gereğince Sivas’ta toplanmıştır.
· Her yönüyle milli (ulusal) bir kongredir.
· Milli mücadelenin planı çizilmiş, milli egemenliğin her şeyin üzerinde olduğu ifade edilmiştir.
· Misak-ı Milli’nin esasları belirtilmiş ve yeni Türk Devleti’nin temelleri atılmıştır.
· Temsil Heyeti milli bir özellik kazanmış bir hükümet gibi çalışmaya başlamış Mustafa Kemal Paşa başkan seçilmiştir.
· Bu kongre sonunda Temsil heyeti Ali Fuat (Cebesoy) Paşa’ yı Batı Anadolu Kuva-yi Miliye komutanlığına tanımıştır. (yürütme yetkisini kullandı.)
· Anadolu’da bulunan tüm cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir.
· Manda ve Himaye fikri kesin olarak reddedilmiştir tam bağımsızlık kararı alınmıştır.
· İrade-i Milliye adıyla propaganda amaçlı bir gazete çıkarılması kararlaştırılmıştır.
· Temsil Heyet’ nin çalışmaları sonucu Damat Ferit hükümeti düşürülmüştür.
|