1. İstanbul’un İşgali (16 Mart 1920)
- Misak-ı Milli’ nin ilanı üzerine kendi çıkarlarına ters kararlar alındığını gören itilaf Devletleri Meclis ’i dağıtarak İstanbul’ u resmen işgal etmiştir.
- Bu durum TBMM’nin açılmasına zemin hazırlarken, Mustafa Kemal Paşa ’ya da Milli Mücadeleyi padişah adına yürüttüğünü söyleme imkanı vermiştir.
- Mustafa Kemal Paşa, işgali protesto ederek Ankara’da milli iradenin temsil edileceği yeni bir meclisin açılacağını ilan etmiştir.
İstanbul’ un işgali üzerine Mustafa Kemal ;
a. İstanbul’la her türlü haberleşmenin kesilmesini
b. Anadolu’daki işgalci subayların tutuklanmasını
c. Yeni meclisin Ankara’da toplanacağını bunun için derhal yeni seçimlerin yapılmasını istedi.
TBMM’NİN AÇILIŞI VE TEPKİLER
A. TBMM’NİN AÇILMASI
· İstanbul’un işgal edilmesi ve Mebusan Meclisi’nin kapatılması Mustafa Kemal’e TBMM’yi açma fırsatı vermiştir.
· Seçimler yapıldıktan sonra 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
· Meclis başkanı seçilen Mustafa Kemal 24 Nisan’ da meclisin işleyişini belirlemek amacıyla bir önerge yayınladı.
Önerge Karaları :
· Hükümet kurmak zorunludur.
· Geçici olarak bir meclis başkanı veya padişah vekili tanımak doğru değildir. (Meclisi sürekliliği ifade edilmiştir.)
· Meclis başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır.
· Mecliste ortaya çıkan milli irade yurt kaderine el koymuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üstünde bir güç yoktur. (İstanbul hükümeti yok sayılmıştır.)
· Yasama, yürütme, yargı yetkileri Meclise aittir.(Güçler birliği ilkesi kabul edilmiştir.)
· Padişah ve halifenin durumu işgaller sona erdikten sonra meclisin alacağı bir kararla belirlenecektir. (1 Kasım 1922’de meclis kararını vermiştir.)
· Türkiye Devleti TBMM tarafından yönetilir ve hükümeti de “TBMM Hükümeti” adını alır.
|