SİYASİ VE HUKUKİ REJİM
İl ,insanları barışa,refaha ve huzura kavuşturan,aşiretler arsındaki düşmanlığa son veren siyasî bir kuruluştur.İl idaresi ve kuruluşuyla,bağımsız aşiret yaşayışına,göçebeliğe son veren ortak bir hukuk düzeni sağlamak müm-
kün olmuş ve ortaya çıkan hakanlık çeşitli illeri birleştiren monarşik bir devlete dönüştürmüştü.
Bu dönemde Osmanlı Devleti’nde monarşi görülmekteydi.Devlet kud-
reti ve temel yetkiler hükümdarda toplanıyordu.Yasama,yürütme ve yargı güç-
leri padişahtaydı.Vezir-i Âzam ve diğer yöneticiler devletin temsilcileri değil,
padişahın vekili durumundaydılar.Padişaha bağlı vezir-i âzam,vezirler,beylerbe-
yi ve sancak beyleri hem idareci hem kumandandılar.
Merkeziyetçi ve mutlakıyetçi Osmanlı Devleti’ne kuruluşundan kısa
bir süre sonra bakıldığında bir askerî toprak devleti manzarası gösterir.Devlet tı-
mar,kul ve asker rejimi içinde yaşamıştır.Halk yani reâyâ pasif ve kapalı bir eko-
nomi düzenindedir.
Osmanlı Devleti’nde ilk defa Orhan Bey döneminde adlî örgüt kurul-
muştur.Davalara bugünkü hakim ve savcıların görevini yapan kadılar bakarlardı.
Kadılar medrese eğitimi almış güvenilir kişilerdi.Verdikleri kararlarla ilgili iti-
razlar divanda kazaskerlerce yürütülürdü.Müslüman olmayanların ceza dışında-
ki davaları kendi aralarında çözümlenirdi. |