Selçuklularda toprak dörde ayrılmıştır;
1.Has Toprakları: Geliri hükümdara bırakılan
topraklardır.
2.İkta Toprakları : Gelirleri hizmet ve maaş karşılığı olarak komutanlara, askerlere ve devlet
adamlarına verilen topraklardır. İktalar kişilere görev süreleri boyunca verilirdi. Görevin sona erme
siyle iktalar bu kişilerden alınıyordu. Kendilerine verilen toprağın vergisini toplayan komutan para
nın bir kısmıyla asker beslerdi. İkta sisteminin kökeni Hz. Ömer zamanına kadar dayanmaktadır.
Asıl şeklini veren ise Büyük Selçuklu veziri Niza-mü'l Mülk'tür. ikta sisteminin uygulanmasıyla;
•Devlet hazinesinden para harcamadan büyük ve güçlü bir ordu oluşturuluyordu.
•Göçebe Türkmenlerin yerleşik unsurlara zarar vermeleri önleniyordu.
•İkta sahipleri bulundukları yerlerde idare ve güvenliği sağlıyorlardı.
•Devlet otoritesi en uzak yerlere kadar götürülüyordu.
•Üretimin denetlenmesi ve artması sağlanıyor ve topraklar boş kalmıyordu.
3.Mülk Toprakları :Şahıslara ait topraklardır. Sahipleri bu toprakları istedikleri gibi kullanmakta
serbestti.
4.Vakıf Toprakları: Devlet hazinesine ait toprakların veya mülk arazilerin gelirlerinin, ilim ve sosyal kurumların ihtiyaçlarını karşılamak üzere ayrılan bölümüdür.
7. DİL VE EDEBİYAT
Dil : İlk Türk - İslâm devletlerinde saray ve orduda Türkçe, resmi yazışma dili olarak Arapça ve Farsça kullanılıyordu. Karahanlılarda resmi dil Türkçe idi. Resmî yazışmalarda Uygur yazısı kullanılıyordu.
Gaznelilerde saray ve orduda Türkçe konuşuluyordu. Ancak resmi dil ise Arapçaydı. Selçuklularda bilim dili Arapça, resmi yazışma dili Farsça idi. Halk arasında günlük hayatta Türkçe kullanılıyordu. Harzemşahlarda Türk dili gelişmesini devam ettirdi. Memlükler Türkçeyi resmî dil kabul ettiler ve çok önem verdiler. |