1 İlk Türk - İslâm devletleri birçok ülkeye hakim oldular. Hakim olduğu topraklar üzerindeki halkı yönetme ihtiyacı Arapça ve Farsçanın önemini artırmıştır. Çünkü buralarda yerli halk Arapça ve Farsça konuşuyordu.
Edebiyat : Türk hükümdarları bizzat edebiyat ile meşgul oldular, İran'da kurulan devletlerin hükümdarları Fars edebiyatının gelişmesine katkıda bulundular.
Türklerin İslâmiyet'i kabulleriyle İslâmi Türk edebiyatı ortaya çıkmıştır. İslâmi Türk edebiyatının sözlü eserleri: Satuk Buğra Han Destanı ve Cengizname’dir.
Yazılı edebiyatın örnekleri şunlardır;
2 Divan-ı Lügat-it Türk: Karahanlılarda Kaşgarlı Mahmut tarafından Türk dilinin güzelliğini belirtmek ve Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır.
3 Divan-ı Hikmet: Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. Eserde dini ve ahlaki öğütler bulunmaktadır.
4 Atabetü'l Hakayık: Edip Ahmet tarafından yazılmış, dini ve ahlâki bir eserdir.
5 Kutadgu Bilig: Türkçe ilk siyasetnamedir. Yazan Yusuf Has Hacip'tir. Kaşgar'da Uygur alfabesiyle yazılmıştır.
Gazneliler,şairlere sahip çıkmış ve saraylarına şairleri toplamaya çalışmışlardır. Şehname yazarı Fir-devsî bunların başında gelir. Tarih yazıcılığı bakımından Gazneliler devri parlak geçti. Büyük Selçuklular döneminde Nizamü'l Mülk Siyasetnâme adlı bir eser yazdı. Bu eserde devlet yönetimi hakkında bilgi verilmiş ve dönemin olayları anlatılmıştır. |