Beşiktaş Forum ( 1903 - 2013 ) Taraftarın Sesi - Tekil Mesaj gösterimi - İlk Türk İslam Devletlerinde Kültür ve medeniyet

13-02-2007, 15:56

A. UÇLARDA HAYAT VE BEYLİKLER

Uc'larda Hayat
Türk devletlerinde sınırlara ve sınır boylarındaki vilayetler ile sancaklara uc adı veriliyordu. Malazgirt zaferinden sonra Bizans sınırı boyunca Karadeniz'den Akdeniz'e uzanan uc bölgelerine Türkmen beyleri, aşiret ve oymaklarla birlikte yerleştirildi. Bu beyler Bizans'la savaşarak fetihler yaptılar. Anadolu'da ilk uc teşkilatı, XI. yüzyılda Bizans sınırında Danişmentliler tarafından kuruldu. Daha sonra da Trabzon Rum İmparatorluğu sınırında kuruldu.
Türkiye Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan itibaren sınırlarda düzenli bir uc teşkilatı kuruldu. Uc beyleri yarı bağımsız olup sürekli sınırların genişletilmesi için mücadele ediyordu. Merkezi otoritenin güçlü olduğu dönemlerde düzenli işleyen uc teşkilatı, otoritenin zayıfladığı dönemlerde bozuluyordu. Bu durumlarda uc beylikleri bağımsız beylikler haline geliyordu.
Türkiye Selçukluları zamanında üç yönde uc bölgesi oluşturuldu;
1.Güneyde, Alanya ve Antalya merkezli Çukurova Ermenileri ve Kıbrıs Krallığı'na karşı ucbeyliği kuruldu.
2.Samsun, Bafra, Sinop ve Kastamonu merkezli Trabzon Rum İmparatorluğuma karşı uc beyliği
kuruldu.
3. Batıda, Bizans'a karşı Afyon Karahisar, Kütahya ve Denizli merkezli uc beyliği kuruldu.
Uc beyliği irsi şekilde devam ediyordu. Yarı bağımsız yaşayan bu beyler, ancak I. Alaeddin Key-kubat tarafından Türkiye Selçuklu merkezi yönetimine bağlanabildi. Kösedağ Savaşı'ndan sonra Moğol baskısına dayanamayan halk ve uc beyleri değişik bölgelerde İlhanlı hakimiyetinin sona ermesiyle bağımsız hale geldiler.