14-02-2007, 12:22
|
#4 |
| Guest |
Bir kere, padişah buyruğu ve güdümü altındaki Heyet-i vükela her konuda yasa önerme hakkına sahipken, asıl yasama organı durumunda olması beklenen meclisler, ancak kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yasa önerisinde bulunmayan yetkilidir.Bu izin padişah tarafından verilse bile meclisler hemen devreye girmezler.İlkin şurayı-ı devlete gönderilir.(madde 53) Bunun hazırlayacağı tasarı meclise gelir önce meclis-i ayanda görüşülür.Heyet-i ayan’a gönderilir.Önüne gelen tasarı padişah adına uygunluk için süzgeçten geçirilir.Heyet-i ayan çeşitli denetlemeler yapar.Tasarıyı ya kabul eder yada kesin red ya da değişiklik istemiyle birlikte meclis-i mebusa gönderilir. Bütün bunlardan sonra, meclislerden geçmiş bir metin hâla kabul edilmiş bir kanun değil bir “layiha” dır.Yasalaşması padişaha bağlıdır.Padişahın onaylamadığı kanunlaşmaz.Böylece “izin” den “onay”a kadar padişah yasama süreci üzerinde denetim olanağına sahiptir. Yürütmenin,daha doğrusu padişahın tasama sürecindeki bir başka aktif rolü de, meclislerin toplantı olmadığı dönemlerde kendini gösterir.Padişahın bir başka yetkisi de olağanüstü durumlarda (örf,idare / sıkı yönetim),özel düzenlemelerle ( nizam-ı mahsus) ülkeyi yönetme olanağına sahip bulunmasıdır(madde 113).Görülüyor ki Heyet-i mebusan yasama konusunda serbestliğe sahip değildir.İlk Osmanlı parlamentosu, istediğini yaslaştırabilen bir organ değilse de istemediği yasalaşmayan,padişahın mutlakçı yöntemi karşısında bir çeşit denetim, gözetim ve fren organıdır.Onsuz yasada olmaz.6 |
|
|  |