15-02-2007, 09:06
|
#2 |
| Guest |
Tang sarayı önce Göktürkleri oyalama yoluna gitti. Sonra sahte prens gönderdiler. Üstelik hediye olarak gönderilen altının değeri de çok düşüktü. Kapgan gerçeği anladı ve ülkesine yollanan heyetten Yan Chih-wei’i Çin kağanı ilan etti. 698 yılından sonra büyük bir akına geçti. 703 yılına kadar çinin kuzey eyaletleri sürekli yağmalandı. 300-400 bin kişilik ordularına mağlup oluyordu. Bütün Çinli kumandanlar yenilgiden kurtulamıyordu. Dışarıda ve içeride sayısız zaferler kazanmasına rağmen Kapgan milletine karşı zalimce davranıyordu. Onun ser tutumları yüzünden Orhun abidelerinde de sık sık görüldüğü üzere boylar isyan ediyordu. Artık Orta Asya’nın en kuvvetli hükümdarı. Seviyesine yükselen Kapgan Göktürk Devleti için bazı idari değişiklikler yapma yoluna gitti. Bu devletin hızla gelişip büyümesinin bir sonucuydu. Kapgan kardeşi Tu-hsı-fu’yu sol kanat (doğu) Şad’ı ağabeyi kutluğun oğlu bilgeyi sağ kanat Şad’ı tayin etti. [1] ayrıca kendi oğlu Fuchüyü bu iki şad’ın üzerine “küçük kağan” ünvanıyla vazifelendirdi. Küçük kağan aynı zamanda on kabilelerin çanak reisi olmuştu. Bu arada Göktürk devletinin akınları devam ediyordu. Batı da isyan eden Türkişlere karşıda seferlere girişildi. Küçük kağan, Bilge, Şad ve Tonyukuk idaresi altındaki Göktürk orduları Altay dağlarını aştı. Yarış ovasına vardıktan sonra Bolçu da Türkişleri ağır bir bozguna uğrattı. Bolçu zaferi sonunda Türkişlerin bütün Nu-sphih-pı ve Tolu kabileleri yani Balkaş, ili, Isıkgöl ve Talas bölgelerindeki Türkler Kapgan’ın hakimiyetini tanıdılar. Göktürk akınları devam ediyordu. Yaklaşık 25 yıldır Türkler tarafından idare edilen batı Türkistan’daki şehir krallıkları buralara ulaşan Arap saldırılana karşı koyabilmişti. Sıra büyük plandaki üçüncü maddenin uygulanmasına gelmişti. Ya şimdiki hedefe Maveraünnehir idi. Buranın coğrafi mevkii iklimi ve verimli toprakları ile zengin bir yer olduğu bilinir. Bundan dolayı o tarihlerde doğu yönünde ilerleyen Müslüman Araplar Maveraünnehire el koyma çabasındaydılar. Yine Tonyukuk inal ve bilge komutasındaki batı orduları grubu Maveraünnehire girdi. Kızıl kum çölüne daldı. Bir Türkiş başbuğu idaresinde bulunan Soğa halkı teslim oldu. 702 yılının ilk baharında yen ve Hsia eyaletlerine akın yapan Kapgan 100 bin at ve koyun ele geçirdi. |
|
|  |