15-02-2007, 09:08
|
#7 |
| Guest |
Bilge kağan o’nun tavsiyelerini dinledikten sonra Çin’e akın yapmaktan vazgeçti. Üstelik elçi göndererek barış yapmayı teklif etti. Fakat Tang imparatoru Hsüan-T’sung kabul etmedi. Göktürklerin eski gücüne kavuştuğunu gören Hsüan-Tsung onları ortadan kaldırmak için büyük planlar yaptı. İmparatorun kesin kararı savaşmaktı. Batıdan Basmıllar, doğudan Tatabılar ve kıtanlar hücum edecek güneyden de Çin orduları harekete geçip Göktürkler sıkıştırılacaktı. Bu zamanda Göktürk devlet içindeki bir çok bey ve kişi Çine sığınmış, onlarla iş birliği yapmıştır. Söz konusu ordu Chi-Luo suyunun yukarısında toplandı. Çeşitli kollara bölünüp Göktürklerin üzerine doğur ilerledi. Bu esnada Tatabılar ve Kıtanlar doğudan Basmıllar ise batından farklı yollardan ayrı ayrı hareket etmekle görevlendirilmişlerdi.[1] Bütün bu olaylar karşısında bilge kağan korkup endişelenmeye başladı. Ancak tecrübeli devlet adamı Tonyokuk hemen devreye girdi. Bilge kağana onların aralarındaki mevkiinin çok uzak olduğunu güçlerini birleştirip birlikte hareket edemeyeceklerini, sadece Basmıllar harekete geçerse de onları yenebileceklerini anlattı. Olay tam anlamıyla anlattığı gibi oldu. Basmıllar 721 yılının sonbaharında tek başlarına Göktürk merkezine hücum ettiler. Çinliler Tatabılar ve kıtanlar henüz varamamıştı. Bunun üzerine korktular ve geri çekildiler. Geri çekilenleri bilge takip etmek istediğinde Tonyokuk Göktürk ordusunun hızlı gitmesini engelledi. Çünkü halkının 500 km gittikten sonra savaşta öleceğini henüz savaşılmadığını belirtti. Bilge kağan bu zafer üzerine rahatladı. Yönünü Çin’e çevirerek Konsu bölgesini yağmaladı. Üzerine gönderilen Çin ordusunu mağlup etti. Daha fazla ilerlemedi çünkü artık Çin işlerine çok girmenin faydasız olduğunu öğrenmişti. Kendisinin de yazıtında belirttiği gibi O’nun asıl hedefi ülke içindeki huzuru ve refahı sağlamaktı. Dolayısıyla bunun akabinde bir elçi gönderip Çin’e barış teklifinde bulundu. Nihayet Çin’deki Tang imparatoru hanedanı Hsün-tsung Göktürk devletinin gücünü kabul etti. Bir yandan barış ilişkilerin geliştirirken, diğer taraftan sınırlardaki savunma tedbirlerini arttırmaya başladı. Bu arada sarayda kendi devlet adamları ile yaptığı müzakerelerde bilge kağanın iyi bir idareci olduğunu Tonyokuk’un ise tecrübeli bir devlet adamı olarak Çin için tehlikeli oldukları biliniyordu. Ub arada Çinlilerin gönderdiği elçiyi bütün devlet adamları iyi bir şekilde karşılamış, ziyaret eden Çin elçisini kendisine söz verdiği halde evliliğin gerçekleşmediğini belirterek suçlamıştır. Çinli elçi bu durum karşısında imparatorun prensi göndereceği vadini vermiş olmasına rağmen bu evlilik gerçekleşmedi. Bilge kağan yine de dostluk ilişkilerini sürdürmek adına veziri buyruk çoru Çin sarayına göndererek meşhur atlardan sunmuştur. Çin sınırlarındaki askeri faaliyetlerini de durdurmuştu. Çin ile bir anlaşma yaptılar bu anlaşmaya göre Çin her yıl yüz binlerce top ipek kumaşı Göktürk’lere gönderecektir. |
|
|  |