Çinlilerin Karakteri:
Bu arada bilge Çinlilerin karakter tahlilini yapmaktadır. İnsanları etkilemek için sözleri çok tatlı olan Çinlilerin ipekli kumaşları da yumuşak imiş. Bunları kullanarak, çinin dışında yaşayan yabancı milletleri kendi tesirleri altına sokarlar ve yakınlaştırırlarmış böylece Çin’e yakınlaşan kavimler arasına fesat tohumlarını kolayca yayarlarmış. Bunların içindeki cesur iyi ve akıllı kişilerin yükselmesini engeller, herhangi bir suç işlerse onu cezalandırmazlar imiş. Neticede o toplumu bunalıma sürüklerlermiş. Sonra onu cezalandırırlarmış. Türk haklıda Çinlilerin tatlı sözlerine ve yumuşak ipekli kumaşlarına kanmış, neticede çok ölü vermişti.
Milletin Vefasızlığı:
Bundan sonra Çin’e giderse yine ölecekti. Eğer Ötüken topraklarında oturup buradan Çin’le gerekli ilişkileri kurarsa oraya ve diğer ülkelere kervanlar gönderirse ebediyen yaşayabilecektir. Bilge kağan özellikle milletinin dikkatini çekmek istemekte ve “Ey Türk Milleti” diye seslenerek aç iken tokluğu düşünmediğini, tok iken açlığı aklına getirmediğini belirtmektedir.
Bundan dolayı kendisini besleyip doyuran milletin Kagan’ının sözünü dinlemediğini ve onun rızasını almadan her yere gittiğini, gittikleri yerlerde mahvolduğuna ve bitip tükendiğine işaret etmektedir. Dağıldıkları yerlerde yine bitkin vaziyette bulundukları sırada, Tanrı’nın lütfuyla üstelik Bilge’nin talihi olduğu için tahta geçmiştir.
Gök-Türk hükümdarı olduktan sonra dağılmış olan fakir ve yoksul milleti derleyip, toplamış arkasından fakir milletini zenginleştirmiştir.
|