Avusturya Veliahdi'nin Saraybosna'da bir suikast sonucu öldürülmesi (28.6.1914) üzerine Sırbistan ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında çıkan savaştan hemen sonra, 2.8.1914'de Enver ve Sait Halim Paşalar Padişah ve hükümetten bile gizli olarak, Almanlar ile bir anlaşma imzaladılar. Buna göre Rusya Avusturya-Macaristan'a savaş açarsa, Osmanlı Almanya'nın yanında savaşa girecekti! OSMANLI saldırıya uğrarsa Almanya yardım edecekti. Savaş sırasında OSMANLI ordusunu Alman subayları yönetecekti!..
Enver Paşa yine hükümetten habersiz aynı gün seferberlik ilan etti. Yine aynı gün Meclis-i Mebusan tatil edildi. Böylece Enver başkanlığında bir diktatörlük fiilen başlamış oldu.
Halbuki suikast olayı üzerine Avusturya-Macaristan 2 Temmuz'da Sırbistan'a harb ilan etmiş, Rusya seferberlik ilan edince(31 Temmuz) Almanya Rusya'ya savaş açmış (1 Ağustos), yani savaş fiilen başlamış
bulunuyordu!.. Bizim yaptığımız anlaşma bir "savunma işbirliği" anlaşması değil; bir savaşa girme taahhüdü idi!
Nitekim 3 Ağustos'da Almanya Fransa'ya, 5 Ağustos'ta da İngiltere Almanya'ya savaş ilan etti. Bizim sırtımızdan toprak vaadi alan İtalya 1915'de, Yunanistan 1917'de savaşa girdi. ABD'nin savaşa girişi de Alman denizaltılarından bunaldığı 1917 yılıdır. Buna mukabil Ekim İhtilali'nden sonra Rusya savaştan çekildi. (1917) |