[xarizma]

IRC nedir? IRC (Internet Relay Chat - Internet Aktarımlı Sohbet), dünyanın her yerinden insanların katılıp konuştuğu -daha doğrusu yazıştığı- sanal bir buluşma ortamıdır. Bilgisayarınıza yükleyeceğiniz küçük bir program, IRC network'ünde bulunan bir server (sunucu)'a bağlanır. Bütün serverlar birbirine bağlıdır ve mesajlar bir kullanıcıdan diğerine IRC network'ünde ulaştırılır. Bu sayede binlerce IRC kanalında, yüzlerce IRC network'ünde ya da sadece bir kişiyle özel olarak tartışmalara ve sohbetlere, siz veya onlar dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, katılabilme imkanı bulabileceksiniz. IRC sayesinde, bütün insan ilişkilerini, düşüncelerini ve meraklarını bulabilirsiniz. IRC'ye nasıl katılabilirim? IRC'ye katılabilmeniz için öncelikle bilgisayarınıza bir IRC bağlantı programı kurmanız gerekmektedir. Bu programların en ünlüsü ve en çok kullanılanı mIRC'tir. mIRC programı boyut olarak çok ufak olup, kullanıcınında istediği gibi programlayabilmesinden dolayı oldukça kullanışlı ve popülerdir. mIRC programının dışında IRC'ye katılabilmek için, pIRCh, VIrc gibi programları da kullanabilirsiniz. Ancak sitemizde, en popüler IRC bağlantı programı olan "mIRC" anlatılacaktır. IRC'ye katıldıktan sonra bilinmesinde fayda olan konular: IRC'ye bağlanıldıktan sonra, ortada oluşan olaylar belki ilk başta size karmaşık gelebilir. Fakat bir kaç bağlantıdan sonra ne kadar kolay olduğunu anlayacaksınızdır. Bağlantı yapıldıktan sonraki bilinmesinde fayda olan konuların bazılarını burada açıklayacağız; Herhangi bir IRC programıyla, IRC'ye bağlantı yaptığınız andaki karşınıza gelecek pencere "Status" penceresidir. Tüm komut işlemleri bu pencerede yürütülür. Status ekranında bağlantı gerçekleştiğinde, o anda server (IRC Sunucusu)'da kaç adet kanal (sohbet odası) olduğu, kaç kullanıcının olduğu, server'in maximum kullanıcı seviyesi vb. gibi server bilgileri çıkacaktır. Bu bilgiler gözüktüğü anda IRC bağlantınız yapılmış demektir. Bu bilgileri status ekranına "/lusers" komutunu yazarak, istediğiniz zamanda görebilirsiniz. Status penceresinde işinize çok yarayacak komutlardan diğerleri de "/list", "/join", "/names"tir. "/list" komutu o an server'da ki, içinde kullanıcı bulunan sohbet odalarının listesini döker. "/join" komutu, server'daki kanallara giriş yapmak için kullanılır. Örn.; /join #turkmusikisi "/names" komutu sohbet odalarının içinde kimlerin olduğunun listesini döker. Bu komut kullanıcıların +i modu (Invisible -Görünmez-)'nda olması halinde işe yaramaz. Komutun kullanımı "/names #kanal_ismi" şeklindedir. Örnek; /list #turkmusikisi Başlangıç için yeterli olabilecek bu komutlar gibi daha bir çok komut vardır. Bunları Önemli IRC Komutları sayfasında bulabilirsiniz. Sohbet kanallarına girdiğinizde, her kanal için ayrı bir pencere açılacaktır. Kanallarda yazdığınız herşey kanalda bulunan her şahıs tarafından görülür. Ayrıca istediğiniz kişilerle de, kanaldayken nick'inin üstüne çift tıklama yaparak özel bir pencere "Query (Whisper -Kişisel-) açıp, iki kişilik sohbetler yapabilirsiniz. Kanal pencerelerin hepsinin başında, sohbet odası olduğunun belirtilmesi için "#" işaretini göreceksiniz. Bunun nedeni kanal ve kişi pencerelerinin birbirine karışmasını önlemek içindir. Çünkü IRC serverlarında nick name (lakap) ve kanallar aynı isimlerde olabilir. Kanala girdiğinizde, sağ tarafta kişilerin nick'lerini göreceksiniz. Bazı nick'lerin yanında "@ ve +" işareti görebilirsiniz. "@ (Op -Operatör)" işareti bulunan nickler o odanın yöneticileridir. Op'lar kanal ayarlarını değiştirmek, istedikleri kişileri (kanal kurallarına uymayan, kanal düzenine aykırı olabilecek vb. şahısları) kanaldan ihraç etmek (kick), süreli (akick) veya süresiz (ban) olarak kanaldan uzaklaştırmak gibi haklara sahiptirler. "+ Voice -Söz Sahibi-" işareti bulunan nick'ler, yakında Op yapılabilmesi ihtimal kişilerdir. Esas özelliği, kalabalık kanallarda kullanılan "+m (Moderated -Operatörler Konuşabilir-)" kanal m****un açık olması halinde devreye girer. Bu moddaki kanallarda, Voice ve Op'lar dışındaki kimsenin yazdığı yazılar kanala ulaşmaz. Op ve Voice'lerden ayrıca bir de Founder (Kanal Kurucusu) vardır. Kanal kapamaya kadar her türlü yetki ona aittir. Eğer Founder'da kanalda ise başında @ işareti gözükür, kanalda diğer Op'lardan, farkedilmesi mümkün değildir. Bazı kanallarda sürekli aynı Op'ların bulunması genellikle, 24 saat açık olan bir bilgisayarda çalışan bir IRC programının kanala daimi Op'luk yapması anlamına gelmektedir. Bu programlara "Bot" adı verilir. Bu programlar, yazarları tarafından programlanma özelliklerine göre kanal kurallarına aykırı olanları otomatik olarak atabilmek, belli kişilere Op ve Voice verebilmek gibi işlemleri otomatik olarak yapabilirler. Kanallara girdiğinizde, karşınıza bir karşılama mesajı gelebilir. Buna "topic" adı verilir. Topic'leri sadece kanalın sahibi tarafında yetki verilmiş Op'lar değiştirebilir. Kanallar için diğer bir durumda, kanalların bazı isteklere göre ayarlanabilmelidir. Bu ayarlar sadece yetkisi bulunan Op'lar tarafından değiştirilebilir. Bu modları kanala girdikten sonra Topic'in üstünde görebilirsiniz. Bu modlar, anlamlarına göre şöyle sıralanabilir. +r (Registered channel -Kayıtlı Kanal-) modu: Server'de bu kanalın kayıtlı olduğunu gösterir. +n (exterNal messagges -Dışarıdan Mesaj-) modu: Kanal ayarında +n durumda bulunduğunda, kanal dışından mesaj atılamayacağını gösterir. +t (Topic limited -Başlık Sınırlı-) modu: Kanal ayarında +t durumda bulunduğunda, topic'in sadece kanal opları tarafından değiştirilebileceğini gösterir. +s (Secret -Gizli-) modu: Kanal ayarında +s durumda bulunduğunda, Status penceresinde "/list" komutuyla kanalların dökümü alındığında, bu kanalın ismi gözükmez. +m (Moderated -Operatörler Konuşabilir-) modu: Kanal ayarında +m durumda bulunduğunda, bu kanalda Op ve Voice dışındaki kişilerin kanalda sohbet edemeyeceğini gösterir. +k (Key -Anahtar-) modu: Kanal ayarında +k durumda bulunduğunda, kanala giriş için atanan şifrenin bilinmesi halinde girilebileceğini gösterir. +l -L- (Limited channel -Sınırlı Kanal-) modu: Kanal ayarında +l (L) durumda bulunduğunda, kanala belirlenen sayının üzerinde kişinin giremeyeceğini gösterir. +i (Invite only -Sadece Davetli-) modu: Kanal ayarında +i durumda bulunduğunda, kanala sadece invite (davet) edilerek girilebileceğini gösterir. +R (Registered nick -Kayıtlı Nick-) modu: Kanal ayarında +R durumda bulunduğunda, bu kanala sadece nick'i kayıtlı olan kişilerin girebileceğini gösterir. Yazımızın başında da belirttiğim gibi bunun gibi daha epey komut bulunmaktadır. Başlangıç olarak bunları bilmenizde yarar olabilir.
Sohbet ederken bilinmesinde faydalı olabilecek konular: Sohbet sırasında iken yaptığınız hareketleri belirtmeniz için "/me" komutunu kullanabilirsiniz. Bu komutu kullandığınızda yazınız değişik renkte ve başında nickinizle birlikte görülecektir. Örnek; /me ağlıyor (görünümü; *nick'iniz ağlıyor). Bunun dışında artık günümüzde hemen hemen her yerde kullanılan, aslen işitme engelliler için hazırlanmış olan "smiley" (surat)'ları da kullanabilirsiniz. Bunlardan bazıları; ":-) gülüyorum", ":-( üzgünüm", ";-) göz kırpmak", ":-p dil çıkarmak", "%-) çok fazla monitöre baktım" vb. dir. Kanalda kimsenin görmesini istemediğiniz, sadece nick'ini yazdığınız kişinin görmesini istediğiniz mesajlar için "/msg nick mesajınız" komutunu kullanabilirsiniz. IRC'yi sohbet dışında dosya alışverişi için de kullanmanız mümkündür. "/dcc send" komutuyla dosya gönderebilir, size gönderilen dosyaları alabilirsiniz. Karşı taraf aynı şekilde size dosya göndermek istediğinde ekranınızda bu dosyayı almak isteyip istemediğinizi soran bir pencere belirir. Bunu onaylayarak dosyayı almaya başlayabilirsiniz. Dosya transferiyle ilgili bir diğer komut ise "/fserve"dir. Bunun DCC Send'den farkı karşınızdakı kişiye harddiskinizi açmanızdır. File Server penceresi açıldığında "help" yazarak kullanacağınız komutlar hakkında bilgi alabilirsiniz. Fserve yaparken dikkat etmeniz gereken şey karşınızdaki kişiyi tanıyor ve güveniyor olmanızdr.