[OnuR]

Okavango Deltası'nın (Botsvana) bataklık topraklarındaki aslanlar ve mandalar, kurallarını birlikte yazdıkları bir ortak yaşam biçimi geliştirmiş.

Aslanlar genelde gece ya da alacakaranlığın serin saatlerinde avlanır. Ancak Duba ovalarının aslanları, avlarının peşine düşmeye henüz başlıyor. Öğle saatleri, sıcaklık 50 dereceye ulaşmış bile... Günün en sıcak saatlerinde av, Okavango Deltası’nda, bataklıklarla dolu bir adada bir manda (Syncerus caffer) sürüsüyle birlikte yaşamlarını
sürdüren bu aslan sürüsünün sıra dışı birçok özelliğinden sadece biri. Tsaro sürüsünün dokuz dişisi, manda sürüsünü genelde gözlerinin önünden pek ayırmaz ve dişi aslanların alışılagelen gizlice yaklaşma yöntemini pek fazla kullanmadan, doğrudan saldırır...
Aslanlar, her ay, birey sayısı bini aşan manda sürüsünün yaklaşık 22 üyesini öldürüyor –ancak, bu rakam, yavrulamalar paralelinde düşünüldüğünde, sürü nüfusunda büyük bir düşüş anlamına gelmiyor. Avının kanına bulanmış dişi aslan, çevreyi kolaçan ediyor. Duba sürüsünde şaşırtıcı olan, takım halinde karşı hücuma geçmeyi öğrenmiş olmaları. Duba’da gözlem yaptığımız iki yıl boyunca, mandalar, avların dörtte üçünden fazlasında, aslanların saldırısına karşılık verdi. Mandalar, adayı terk etme şansına sahip, ancak yine de adadan uzaklaşmıyorlar. “Tanıdığın düşman, tanımadığından iyidir” stratejisini benimsemiş gibi görünüyorlar...

Karşı Atak

Botsvana'da bir grup aslan, yaşam alanlarını mandalarla paylaşıyor. "Avın bol olduğu, kolay bir yaşam" diye düşünülebilir. Ama av garanti değil; mandalar, boynuzlarını sallayarak karşı atağa geçiyor.

Bataklık Kedileri

Tsaro sürüsünden iki aslan bataklıkta büyük bir hızla ilerliyor. Bunlar yıllardır Afrika yaban hayatını belgeleyen Beverly ve Dereck Joubert'in şimdiye dek gördükleri en iri aslanlar. Aslanlar normalde suya pek girmeseler de Duba'da birer bataklık kedisine dönüşmüşler.

Stratejik Hamleler

Mandalar, Tsaro sürüsünün av alanından sınırlarından dışarı çıkmaya kalktıklarında, dişi aslanlar hemen onları geri döndürmeye çalışır. Ama boğalar için de çevreyi kolaçan etmeleri gerekir. Güçlü ve saldırgandır boğalar aslanlarla kapışıp onları kovalar, keskin boynuzlarıyla saldırırlar. Böylece aslanların mandaları ve mandaların da aslanları kovaladığı bir dans sergilenir.

Fotoğrafçı Dereck ve Beverly Joubert'ın Notları
En İyi
Bir sabah bazı aslanların iri bir boğanın üstüne çullandıklarını gördük. Boğa yere serildiği anda böğürmeye başladı. Bine yakın bireyden oluşan sürünün tamamı, onun yardımına koşarak aslanları kovdu. Bu bize kahramanca bir misilleme gibi göründü. Ama aslanlar geri döndü ve yaralı mandayı yerden yere çaldılar. Birçok ölüm birkaç saniye ya da birkaç dakika içinde sonuçlanır. Oysa bizim tanık olduğumuz şey yedi saat süren bir can çekişmeydi. Bu, inanılmaz bir deneyimdi. Dramın tam içine çekilmiştik. Zaman durmuş gibiydi. Yedi saatin nasıl geçtiğini fark etmedik bile. Aslanlar çevrede koşturuyor ve manda sürüsü onları ve bizi kovmaya çalışıyordu. Ardından aslanlar ileri doğru atılıyor ve öldürücü darbelerle saldırıyordu. Oldukça serin bir gün olmasına karşın, tanık olduğumuz olayın duygusal yoğunluğuyla terden sırılsıklam olmuştuk.
Olaydan sonra, bacağıma bulanmış kan dikkatimi çekti. Bir manda ya da aslan yanımdan koşarken sıçratmış olmalıydı. Ama o anın içinde yitip gittiğimden, hiç farkına varmamıştım. Yaşadığımız şey neredeyse gerçeküstüydü.

En Kötü
Beverly ve ben küçük bir yükseltide durarak, aslanlar ve mandalar arasındaki etkileşimi gözlemliyorduk. Aslanlar iki ya da üç mandayı sürüden kopardı. Çekim için uygun bir yer ararken çekime başladım. İki manda çayır boyunca koşturup suya yöneldi. Dişi bir aslan ok gibi ileri atıldı, mandaların peşine düştü ve havaya doğru sıçradı. Tam o sırada makinenin pili bitti.
Kusursuz bir biçimde, bir mandanın sırtına inmek üzere havalanmış aslan sahnesiyle son bulan o harika fotoğraf işte böyle ortaya çıktı.

En Tuhaf
Çevrede yavrular olmayınca, dişi aslanların sakin oldukları söylenebilir. Ama sürüye bir yavru katılır katılmaz, dişiler ona sataşmaya başlıyor. Özellikle bir dişinin yavru katili olduğunu saptadık. Bu tür bir davranış biçimine daha önce hiç rastlamadığımız için, bu olay bizi şoke etti. Bu dişi aslanın yavruları niçin öldürdüğünü asla bilemeyiz ve ancak şöyle bir görüş ileri sürebiliriz: Genellikle zekâ, dil, duygu ve bir dizi farklı özelliğin sadece biz insanlara özgü olduğunu sanırız; oysa durum aslında öyle değil. Söz konusu dişi aslanın yavrularla, belki de kendi kayıp yavrularıyla zihinsel bağlantısının olması mümkün. Yavrularla her karşılaşmasında, kendi yavruları olup olmadıklarını anlamak için yanlarına koşuyor ve onlardan beklediği tepkiyi almayınca saldırıyor olabilir.