20-02-2007, 12:49
|
#14 |
| Guest |
Muhammed el-Afşin’in ölümünü müteakip Azerbaycan da meydana gelen gelişmelere Bağdat halifesi seyirci kalmaktan öteye gidemedi. Azerbaycan ve Ermeniye valiliğine halife tarafından tayin edilmiş bulunan Muhammed’in ölümüyle Yusuf’un bu makamı zorla ele geçirmesine halifenin ses çıkaramaması bir taraftan merkezi otoritenin eyaletlerde tamamen zayıfladığını diğer taraftan da Sacoğullarının Azerbaycan da iyice kuvvetlenerek müstakil hareket etmeye başladıklarını göstermektedir. Nitekim Yusuf, Azerbaycan da iktidarı ele geçirdikten çok kısa bir süre sonra 289 (902) yılında Erdebil de adına gümüş dirhem bastırmıştır. Nitekim Mısır da Tolunoğullarının kurucusu olan Ahmed b. Tolun ve oğlu Humaraveyh de Bağdat halifesiyle savaş halinde olmalarına rağmen, bastırdıkları sikkelerin üstünde halifenin ismine yer vermekte idiler. Muhammed el-Afşin’in ölümünden sonra meydana gelen gelişmeleri yakından takip ettiği anlaşılan Ermeni kralı Simbat’ın bu durumdan faydalanmak isteyerek. Abbasi halifesi Muktefi ile siyasi münasebetlerini düzeltmek ve Sacoğulları tehlikesini uzaklaştırmak için harekete geçtiği görülüyor. Bağdat’a bir elçi göndererek halifeye bağlı kalacağını ve Yusuf karşısında kendisine yardım edilmesini istedi. Sacoğullarının ve bilhassa Yusuf’un müstakil hareket etmesini tehlikeli bulan halife Muktefi, Simbat’ın bu teklifini memnuniyetle kabul etti. Hatta ona krallık tacı hil-at kıymetli taşlarla süslü altın kemer murassa kılıç ve atlar gönderdi.[1] Diğer taraftan Yusuf, halifeyle Simbat arasındaki temaslardan haberdar olarak bu ittifakın gerçekleşmesini önlemek maksadıyla ve Simbat’ı Erdebil’e davet ederek halifeye karşı birlikte hareket etme teklifinde bulundu. Simbat’ın tekliflerini redetmesine çok öfkelenen Yusuf kalabalık bir orda ile Erdebil’den hareketle alışılmış yol olan Phaytakaran[2] ve Uti[3] üzerinden Taşir (Lorinin kuzeyinde ve Kür ırmağının kollarından Borçala suyunun batısı)[4] bölgesine geldi. Buradan Aşot (Akbaba) ve Ahurean (Arpaçayı)[5] vadisini takip ederek. Bakratuni Ermeni krallığının merkez eyaleti olan Şirak’a inmek istiyordu. Fakat onun Erdebil’den hareket ettiğini haber alan Simbat, bölgedeki bütün geçitleri tutarak onun ilerlemesine engel oldu. Bunun üzerine Yusuf yolunu değiştirerek daha batıdan nehir vadilerini takip etmek suretiyle gizlice Şirak bölgesine gelmeye Muaffak oldu. Ancak mevsim ilerlemiş kış yaklaşmıştı. Kış mevsiminin son derece sert geçtiği bu dağlık bölgede kalmanın ve Ermeniler ile mücadele etmenin tehlikeli olacağını düşünen Yusuf kışı geçirmek Dvin’e dönmeye karar verdi. Bu sırada Simbat Aragadz (Alagöz)[6] dağının eteğinde müstahkem Aruç kalesinde kalabalık bir ordu ile mevzilenmiş bulunuyordu. Yusuf Ermeni kralının kuvvetli bir ordu ile kendisin takip ettiğinin farkına varınca savaşı göze alamayarak Simbat ile anlaşma teşebbüsünde bulundu. Adamlarından Süryani asıllı birisini elçi olarak kralın yanına gönderdi. Hiç ummadığı bir anda sulh teklifi ile karşılaşan Simbat memnuniyetle kabul ettiğini bildirdi. |
|
|  |