2.Merkez Politikalarının Çevre’ye Dayatılması
Çevre ülkesi dış kredi bulmakta zorlanıyorsa, IMF’nin taleplerini yerine getirmek kaydıyla IMF’den borçlanabilir. Eğer çevre ülkesinin kredi talebi kotasının sadece %25’ini oluşturan ilk dilimi kadarsa, ülkeye şartlar dayatılmaz,sadece ülkenin durumunu düzeltme taahüdünde bulunması yeter.
Bunu aşan tutarlardaysa şartlar,ikinci %25’lik diliminde biraz daha ağır, son dilimdeyse en ağır düzeye çıkar. Ülkenin IMF ile destekleme anlaşması karşılığında ileri sürülen şartları kabul emesi gerekir. Bu şartların bir ayağı enflasyonun düşmesi, faiz hadlerinin yükselmesi için para arzının kısılmasını sağlayacak önlemlerden oluşur; küreselleşme dünyasına uyum sağlamak üzere ekonomiyi serbestleştirici, özelleştirmeyi hızlandırıcı şartlar eklenir. Diğer ayağı olan döviz fiyatına ilişkin önlemler ise,küreselleşme dünyasında daha önceki dönemin tam tersine dönmüş artık. IMF artık PARA KURULUNA geçilmesini yada yerli paranın dolar üzerinden değerinin sabitleştirilmesini dayatıyor. Dolar fiyatının sabitleşmesiyse, bir yandan yüksek faizin cazibesiyle giren ve yerli paraya çevrilen dış sermayenin, sırası geldiğinde tekrar dolara çevrilirken,yerli para biriminin devaüle edilmesi dolayısıyla kayba uğraması rizikosu ortadan kalkar;bir yandan içeride enflasyonun yükselttiği nominal faizler sayesinde giren sermaye, sabit dolar kuru üzerinden yerli paradan dolara çevrilirken,yüksek reel getiri sağlanmış olur.
Dünya Bankası’na gelince; 1980’li yıllarda dış borçlarını ödeyemez duruma düşmüş GOÜ’ye yapısal uyum politikalarını dayatırken,IMF ile işbirliği içinde davranmaya başladı;serbestleşme kapsamına alınan bütün öğeleri program kredilerinin koşulları olarak ileri sürmeye başladı. GOÜ’den tepki çekti. Banka’yı amaçları ve kullandığı yöntemleri geçirmeye sevketti. Dünya Bankası uygulamalarını yeniledi.
1994 ve sonrasında Dünya Bankası, yayımlarında, toplumda, refahın yaygınlık derecesi ya da yoksulluk kıstasları gibi konulara ilişkin çok sayıda göstergeyi içererek, küreselleşmenin insan boyutunu es geçmemeye özen gösterdi.
|