Arzdaki artış, fiyatların azalmasına, miktarın ise artmasına neden olacaktır. X ve Y piyasasında artma miktarı aynı olurken fiyatlardaki azalma farklılaşmaktadır. Grafikte görüldüğü gibi X piyasasındaki fiyat düşüşü Y piyasasındakinden fazladır. Bunun sebebi birinci grafiğin eğiminin az olması yani x piyasasındaki fiyat esnekliğinin Y piyasasındakinden az olmasıdır. Üreticilerin toplam gelirlerindeki değişimler de farklıdır. X piyasasındaki üretici Y piyasasındaki üreticiden daha az kazanmıştır. Bu farkı algılamak için taralı alanların karşılaştırılmasından yararlanılabilir. Görüldüğü gibi birinci grafikteki alan ikinci grafiktekinden küçüktür.
6-) Hükümet, cari işlemler açığını kapatabilmek ve yılın ilk 8 ayında meydana gelen otomobil ithalatındaki artışı frenleyebilmek amacıyla lüks arabalara 1000 US $ vergi koymuştur. Tüketicilerin ödeyeceği fiyat 1000 $’ın üstünde mi , altında mı yoksa aynı miktarda mı olacaktır ? açıklayın.
Tüketicilerin lüks arabalara karşı belirli bir talep esnekliği vardır. Eğer satıcı verginin tamamını tüketiciye yansıtmak isterse talep miktarında belirli bir azalış gerçekleşecektir. Bunun dengelenmesi için talep sabitken arz da azalacak ve yeni bir piyasa fiyat dengesi oluşacaktır. Böylece verginin bir kısmını satıcı, bir kısmını alıcı ödemiş olacaktır. Yani tüketici 1000 $ ‘ın altında bir vergi ödemiştir.
7-) Hükümet, LPG gazı fiyatına uyguladığı sübvansiyon kaldırmayı planlamaktadır. Böylelikle benzin ile LPG fiyatları arasındaki fark kapanacak ve bu alandaki harcamalar kısıtlanabilecektir
a) Vergi oranındaki artış, talep edilen miktarı nasıl etkileyebilir ?
b) LPG fiyatları benzin fiyatları ile eşitlenirse, benzin talebinde ne tür bir değişme yaşanabilir ?
a) Vergi oranındaki artış talep edilen miktarı azaltabilir.
b) LPG fiyatları benzin fiyatları ile eşlenirse benzin talebinde bir artış yaşanabilir. Çünkü bu iki mal birbiri yerine geçebilecek ikame mallar sınıfındadır. Bunu varsayılan bir grafikte incelersek :
LPG‘nin fiyatlarındaki artış talep miktarını azaltmış buna karşın benzin talebini arttırmıştır.
8-) Çevre Bakanlığı, hava kirliliğini önleme amacıyla benzinden alınan vergilerin arttırılması yönünde Bakanlar Kuruluna bir teklifte bulunmuştur.
a) Bu vergi tüketiciye mi yoksa üreticiye mi yansıyacaktır ? arz-talep şekliyle açıklayınız.
b) Bu iki programın sigara fiyatları üstünde bileşik etkisi ne olacaktır?
c) Benzin tüketicileri açısından yararlı mı yoksa zararlı mı olacaktır ? Neden ?
d)Petrol endüstrisinde çalışan işçiler açısından yararlı mı yoksa zararlı mı olacaktır ? Neden?
a) Benzinin belirli bir talep esnekliğinin olduğunu göz önüne alacak olursak. Verginin bir kısmı tüketiciye bir kısmı üreticiye yansıyacaktır. Bunu varsayılan bir grafikte incelersek:
5 milyon vergi koyulduğunu varsayalım.Söz konusu mal üzerine 5 milyon vergi koyulduğunda üretici bu verginin 3 milyonunu tüketiciye yansıtırken 2 milyonunu kendisi ödemek zorunda kalmıştır. Böylece verginin %60’ı tüketiciye yansırken %40’ı üreticiye yansımıştır.
|