imparator

Beceri güç bulunduğundan ve daha fazla yatırım gerektirdiğinden yaklaşık ağırlığı %40-55 dolayındadır. Beceri kapsamındaki alt faktörler şunlardır;

• Temel yetiştirme,
• Tecrübe,
• İnsiyatif ve karar verme yeteneği,

Kişinin gösterdiği gayretlerin değerlendirilmesi ise liyakat takdirine girmektedir. %15-20 arasındadır. Alt faktörleri şunlardır;

• Bedensel çaba,
• Zihinsel çaba.

Sorumluluk ise iş ile ilgili üstlenilmesi gereken tüm sorumlulukları tanımlamaktadır. Ağırlığı %20 dolayındadır. Sorumluluk faktörleri ise şunlardır;

• Maddi sorumluluk,
• Can sorumluluğu.

İş koşulları ve çalışma koşulları olarak adlandırılan bu ana faktör ise işin yapıldığı ortamın özelliklerine işaret etmektedir. Ağırlığı %10-20 arasında değişir ve alt faktörleri şunlardır;

Ø Çevre koşulları,
Ø İş koşulları.

Ana faktörler ve genel olarak belirlenen alt faktörler işletmeler için örnektir. Diğer bir örnekte Kress planı olarak bilinen iş değerleme sisteminde yer alan faktörler ve ağırlıklarıdır.




FAKTÖRLER
AĞIRLIK
1. Beceri
% 50
Ön yetiştirme
% 14
Tecrübe
% 22
İnsiyatif
% 14
2. Gayret
% 15
Bedensel Çaba
% 10
Zihinsel Çaba
% 5
3. Sorumluluk
% 20
Başkalarının işinden sorumlu
% 5
Başkalarının emniyetinden sorumlu
% 5
Malzeme veya üründen sorumlu
% 5
Makine ve teçhizattan sorumlu
% 5
4. İş koşulları
% 15
Çevre
% 10
İş Kazası
% 5

Şekil 1.7 : Kress Planı

Faktörler ağırlıklandırıldıktan sonra iş analizi aşamasına geçilmelidir. Bu aşamada iş görenin ne yapacağı, işin nasıl yapılacağı, işin neden yapılacağı, işin gerektirdiği yetenekler ve fiziki şartlarla ilgili bilgiler toplanır. İşler tanımlanır. Elde edilen bilgilerden standart ifadeler, faktörlerin derece ve puanları belirlenerek standart ifadeler ile hazırlanan faktör tanımları karşılaştırılarak değerlendirilir. Faktörlerin puan karşılığı olan puanlar ile fiili değerlemesi arasındaki bağlantının grafiği çıkarılır. Buna ücret eğrisi denir. Bu grafikte düşey eksende ortalama ücretleri yatay eksende ise puanlar gösterilir. Eğri bu iki değişken arasındaki regresyon denklemi ile temsil edilir. Ücret girişinden sonra emek piyasasında ücret yapısının sağlıklı kurulabilmesi amacıyla araştırma yapılarak belirlenen ücret sisteminin benzer ücret sistemi ile karşılaştırılmaları yapılmaktadır. Bu doğrultuda ücret yapıları belirlenerek uygulamaya geçilir.