Beşiktaş Forum ( 1903 - 2013 ) Taraftarın Sesi - Tekil Mesaj gösterimi

01-03-2007, 13:24

3.1.5.1.İstisna Kapsamına Alınan Kazançlar

Bu kazançlara ilişkin istisnaları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
a) İştirak kazançları istisnası: K.V.K.’nın 8. maddesinin 1. bendinde iştirak kazançları istisnası düzenlenmiştir. Bunlar, tam mükellefiyete tabi kurumlardan alınan kâr paylarına uygulanacaktır. Kâr payının yararlanılan kurum açısından iştirak edilen kurumun tam mükellef olması şarttır. Bir dar mükellef kurumdan bir başka ifadeyle kanuni veya iş merkezi Türkiye dışında bulunan bir kurumdan kâr payı alan kurumlar ise, iştirak kazançları istisnasından yararlanamayacaktır.
Yatırım fonları katılma belgeleri ve yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kâr payları iştirak kazancı niteliğinde sayılmaz. İştirak kazançları istisnası ile genelde vergilemede ve mükerrerliğin önlenmesi amaçlanmıştır.
Tam mükellef kurumlar tarafından G.V.K.’nın 4369 sayılı kanunla değişik 94. maddesinin 6 numaralı bendinin ( b—ii) alt bendi kapsamında yapılacak tevkifat uygulamasında, iştirak kazancı tevkifata tabi tutulmayacaktır. Dar mükellef kurumlar ise ( iii ) bendi uyarınca yapmak zorunda oldukları G.V. tevkifatının tespitinde yine iştirak kazançları tevkifat matrahının kapsamı dışında bırakacaklardır.
b) Risturn istisnası : 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 1. maddesine göre; Kooperatifler,sosyal amaçlarla ortaklarının gereksinimlerini ucuza ve daha iyi bir biçimde karşılamayı amaçlayan, ortak dayanışma ilkesine dayalı, kâr amacı gütmeyen kuruluşlardır. K.V.K.’da risturn istisnasının kapsamının dar tutulması, kooperatiflerin kâr amacı güden bir ticaret şirketi biçimine dönüşmesini önlemek amacına yöneliktir.
Risturn istisnasından yararlanacak kooperatif türleri şunlardır:
a) İstihlak kooperatifleri,
b) İstihsal kooperatifleri ve
c) Kredi kooperatifleridir.
Yukarıda sayılan risturnların nakden veya aynî kıymette mal ile ödenmesi istisnanın uygulanmasına engel değildir. Risturn istisnasının uygulanması için, bunların ortaklara ödenmesine gerek yoktur. Hesaplanmış olmak, risturnların K.V. matrahından düşülmesi için yeterlidir. Burada dikkat edilmesi gereken bir konuda, ortaklarla, ortaklık statüsü dışında yapılan işlemlerden doğan, örneğin,kooperatifin elde ettiği gayrimenkul sermaye iradı veya mevdut faizi gibi gelirlerin risturn istisnasından faydalanamayacağıdır.
K.V.K.’nın 8. maddesinin 2 no.lu bendinde yer alan kooperatiflerin ortakları için hesapladıkları risturnlara ilişkin istisna, maddenin 3946 sayılı kanunla değiştirilen şeklinde de aynen muhafaza edilmekle beraber, ilave olarak “Bu risturnlar G.V.K.’nın 94. maddesine göre bu tevkifata tabi tutulmaz. Ortaklara dağıtımı kâr dağıtımı sayılmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
c) Yatırım fonları ve yatırım ortalıklarına ilişkin istisna: K.V.K.’nın 2. maddesinde S.P. Kanununa göre kurulan yatırım fonlarının K.V.K. ve G.V.K. uygulamasında sermaye şirketi addolunacağı hükme bağlanmıştır
Yatırım ortaklıkları ise anonim şirketi olarak kurulmaktadır.
K.V.K.’nın 3946 sayılı kanunuyla değişen 8. maddesinin 4 numaralı bendinde şu kazançlar K.V.’den müstesna tutulmuştur.