Kapalı Bir elektrik devresinde gerilim;
devre direnci ile devreden geçen akımın çarpımına eşittir, Kapalı Bir elektrik devresinde akım; devre gerilimi ile devre direncinin bölümüne eşittir,gibi üç sekilde ifade edilir. Yeri gelmişken gerilim ve akımıda tanımlayalım:
Gerilim:
Bir elektrik devresinde, iki nokta arasındaki potansiyel farka gerilim denir.Gerilim genellikle "U" harfi ile sembollendirilir,Fakat bazı kaynaklarda "E" olarak da gösterilebilir.Birimi ise "V" Volt' tur. Akım:Bir elektrik devresinde serbest elektronların bir taraftan diğer tarafa yer değiştirmesidir.Bu yer değiştirme güç kaynağı içinde "-" den "+" ya doğru olur,devre içinde ise "+" dan "-" ye doğru olur.Buna elektron akışı - akım denir.Akım "I" harfi ile sembollendirilir,Birimi ise "A" Amper' dir.
Ohm Kanunun formülsel ifadesi ise şöyledir; R = U / I Û W = V / A Direnç Şekilleri ve yapıları Dirençler yapıldıkları malzemeye göre;
1. Karbon Dirençler , 2. Telli Dirençler olarak ikiye,
Kullanılışlarına göre ise:
1. Sabit Dirençler
2. Ayarlı Dirençler olarak ikiye ayrılırlar.
================================================
AMPERMETRE
Analog veya dijital olarak iki ayrı türde kullanılabilen ölçü aletleridir. Yapım amaçlarna göre bir kaç Miliamper'tan yüzlerce Amper'e kadar ölçüm yapabilirler.Akım ölçerler.Bu ölçüm DC veya AC akım ölçümü olabilmektedir.
Gerilim ölçümünüde beraber yapan ölçü türünede (dirençle beraber) wattmetre adı verilmektedir. AKIMÖLÇER olarakta bilinir.
Üzerinde büyük akım değerleri ölçüleceğinde; düzenek içinden ölçülecek akımın bir bölümü geçirilir. Akımın geri kaln büyük bir bölümünü ise aygıta paralel olarak bağlanan bir şönt devresi taşır.
Çok küçük akım değerleri ölçülmek istendiğindeyse ; galvonometre adı verilen küçük akım değerlerini ölçen (miliamper, mikroamper..) düzenekler kullanılır. Her koşulda da farklı düzenekler kullanıldığından günümüzde bu özellikleri tek çatı altında toplayan çok amaçlı ampermetrler geliştirilmiştir.
================================================== ===
DİMMER
Elektrik devrelerinde gerilimi belirli sınırlar içinde ayarlamaya yarayan direnç elemanlarına dimmer denir. Transformatörlerde olduğu gibi bobinler üzerinden geçen elektrik akımı, bobin sayısı ve uzunluğu arttıkça üzerinden geçen elektriği gerilim kaybına uğratır. Dimmer üzerinde bulunan bobini devreye sokmak ve miktarını ayarlamak için elektronik kontrol veya mekanik anahtar kullanılır. Dimmer sayesinde sabit olan 220v gerilimi düşürerek sıfır volta kadar indirebiliriz. Bu sayede devreye bağlanan cihaza gelen gerilimi kontrol etmiş oluruz.
Projektör lambaları için düşünürsek dimmerler, lamba filamanına gelen voltajı 0 - 220 volt arası kontrol etmeye yararlar. Projektörler bu sayede ışık gücü bakımından kontrol edilebilirler. 220 voltta tam olarak gerilime doyan lamba flamanı elektriğe karşı gösterdiği direnci en üst düzeye çıktığından ışığı da fabrikasyon değerlerinde gösterildiği ölçüde en üst seviyededir. Voltaj düşürüldüğünde, örneğin 110 voltta lamba filamanına gelen gerilim yarıya düştüğünden ışık da yarıya düşecektir. Bir başka hesapla 2000w gücündeki bir projektör 110v gerilim uygulandığında sanki 1000w projektörün aydınlattığı alan kadarını aydınlatır. Genelde stüdyolarda ve geçici olarak kurulan platolarda kullanılan dimmerler, her projektör için bir dimmer kullanılarak bütün stüdyodaki projektörleri kontrol etmeye yararlar.
Projektörlerin askı sistemlerinde, teleskoplarda veya kelepçeler yardımıyla yüksek borularda asılı olduğunu düşünürsek, ışıkçının acil müdahalelerinde fazla hızlı olamayacağını tahmin edebiliriz. Özellikle ışığın şiddetini düşürmek için bir filtre takmak çok zaman almasa da bir kaç projektör için belki de zaman yetmeyecektir. Oysa ışık masası başında oturan operatör projektörlerin ışık seviyelerini düşürerek daha kolay kontrol edeceğinden, dimmerler büyük avantajdır. Projektörlerin sabit ışık gücünde olduğu durumlarda ve daha küçük projektörlere ihtiyaç duyulduğunda da dimmerler çok büyük avantajdır. |