Bunlar sırasıyla:
1) Geometri,
2) Sayı,
3) Valör,
4) Renk,
5) Alan.
Geometri: Neolotik çağları yaşamış medenî insan toplulukları, toprağın ölçülmesi, bölünmesi ve bir alanın hudutlanıp tanınması için, geometri mefhumunu buldular. Tarih çağlarından devrimizin birinci bin yıllarının sonuna doğru, geometri aletlerinden faydalanarak çift boyutlu proto geometrik alanların çizgi özelliklerini de buldular.
Bu özellikler, önce çizgiyi daha sonra çizgiyle yapılan şekilleri (poligonlar, daireler) ve bu sınırlı alanların çizgi ile bölünmelerini, bunların karakteristik mefhûmlarını tanıttı.
A - Çizgi : Geometri kavramının ilki ve en ilkeli, paryetal gravür veya bir mamut hayvanının kurutulmuş kemiği üzerine kazınan çizgilerdir. Daha sonra, bu süs kompozisyonlar, sanatı kesinlikle birbirinden ayrılan iki tip kompozisyon bilimine götürdü :
1) Tekrar etme.
2) İki taraflı müsavat ve simetri gösteren kompozisyonlar : Bu tip kompozisyon biliminde, alanın değiştirilmesi (transposition) ile oluşan ritmik bir akış bir su esası ile çizgi geometrisi hakimdir.
Çizgi : Grafik mânâsında, kuvveti ve zayıfı anlatan -eğri ve düz- insiyaki (içgüdüyle) prensiple birbiri yanına sıralanır. Simetrik veya asimetrik kompozisyonda, zaman içinde tekrarlarla sınırlı alanda zincirleme devam eden ve uygunluk gösteren bir sıralama oluyor.
Düz çizgiler bir yönü, dik ve ufkî olarak da bir açıyı söylerler. Eğri çizgiler, bir diğer eğriyi tanıtır. Aynı zamanda eğriler, düz çizgiye nazaran dinamiktirler. Biri diğerine göre zıt yön gösteren iki eğri çizgi, bir (s) harfinin spiral dinamizmini yaşatır.
B - Geometrik alan : Üç veya daha çok düz veya eğri çizgilerin el ele verip kendi içlerine kapanması, sayısız alanları meydana getirir.
Bir kompozisyonda, düzgün alan yapabilecek en basit geometrik form, kare, dikdörtgen ve dairedir. Daire içinde ve dışında düzgün poligonları ve daire çeşitlemelerini aksettirir.
C - Çizgi bölünmeleri veya düzenleyici çizgiler : Düz geometri içine giren çizgi, düzgün bir poligonun alanını düzgün parçalara böler : Üçgenler (diyagonaller), dikdörtgenler veya kareler (orta, çizgi ve dikdörtgenin küçük kenarının büyük kenar üzerine indirilmesiyle elde edilen) sınırlı orantı kurmaya varır. Varlığın büyük sırrı olan geometri, bir alanın büyük veya küçük alanlara ayrılması, kompozisyonun geometrik düzene sokulmasına yardım eder.
Doğulu sanatçıların arabesklerinde batılı sanatçıların süsleme şekillerinde, bu geometrik düzen “armoni kapısı” ile insanı büyüleyen bir telkin kabiliyetine sahip olup, güzelliğin sebeplerinden biridir ve dolayısıyla geometri güzelliğin ölçü ve sistemidir. Varlığın kanunları hareket noktamız ve hareketin de kanunlarıdır. Ve devamlı (değişiklik) gösterirler.
Böylece, plâstik çizgi ifadesi olan daire yayları, daireler, orta çizgiler, diyagonellerin çizimleri, kompozisyonun temel ve geometrik yapısına hakim olurlar. Şunu da belirtmek gerektir ki, en mükemmel hareket Pythagore’un dediği gibi, dairevî biçimdedir. Aynı gerçeği Aristo da söylemiştir. Sanatçı için, maceracı ve yorgun olmayan, emin çalışma yolu, geometrinin vereceği disiplindedir. Şüphesiz dünya düzeni ve her şey matematik alâkalarla birbirine bağlıdır. Her şekil bu kanunda ayrı düşemez. Ve gene her şey geometrinin ve sayıların alakasındadır.