Denetim, vergi, yönetim danışmanlığı ve kurumsal finansman hizmetlerinde büyük bir kuruluş olan Deloitte'nin, Avrupa Birliği'nin, üyelik sürecinde Türk futbolu raporunda gelecekte önemli değişiklikler olacak...
Türk futbolunda revizyon!
Denetim, vergi, yönetim danışmanlığı ve kurumsal finansman hizmetlerinde büyük bir kuruluş olan Deloitte'nin, Avrupa Birliği'nin, üyelik sürecinde Türk futbolu üzerindeki etkilerini değerlendiren raporunda, Türk futbolunu önemli değişikliklerin beklediği belirtildi.
Yaklaşık 140 ülkede ve 135 bin personeli ile faaliyet gösteren Deloitte'un raporuna göre, Avrupa müktesebatına uyumla birlikte, Türk futbolu da önemli değişiklikler yaşayacak. Müzakereler tamamlandıktan sonra AB vatandaşı futbolcuların Türkiye'de Türk statüsü ile oynamalarının mümkün olacağı kaydedilen raporda, üç büyüklerin ve onlara futbolcu satan Anadolu kulüplerinin yeni döneme uyum için gelir kaynaklarını çeşitlendirmeleri ve artırmaları gerektiği ifade edildi.
-''YERLİ OYUNCULARIN DEĞERİ DÜŞECEK''-
Türkiye'de futbol kulüplerinin AB'ye uyum sürecinin sonuçlarına hazırlanması gerektiğine dikkat çekilen raporda, şu görüşlere yer verildi:
''Türkiye'nin AB üyesi ülkelerden gelen futbolculara yerli futbolcularla aynı koşullarda forma giyme hakkı tanıması gerekiyor, ancak bu yapılmıyor. Üyelik müzakereleri sonucunda bu durum değişecek. AB ülkeleri futbolcularının yerli statüde oynamaya başlamasıyla birlikte yerli futbolcuların değeri düşerken, üç büyüklere oyuncu satarak gelir sağlayan Anadolu kulüpleri de zor durumda kalacak. Dolayısıyla Anadolu kulüplerinin de üç büyüklerin de gelirlerini çeşitlendirmeleri ve artırmaları gerekiyor.''
Türk futbolunun önemli bir dönemece yaklaştığını vurgulayan Deloitte Denetim Ortağı Ömer Tanrıöver, AB sürecinin kulüpler açısından önemli risk ve fırsatlar sunduğunu söyledi.
Risklerin ne kadar iyi yönetilebildiği ve fırsatlardan ne oranda yararlanılabildiği Türk futbolunun geleceğini belirleyeceğini ifade eden Tanrıöver, ''Bosman yasası ile AB üyesi ülkelerden gelen futbolcuların serbest dolaşımının yürürlüğe girmesi Avrupa'da dengeleri büyük kulüpler lehine çevirdi. Bonservis uygulamasının da benzer bir akıbete uğraması futbol kulüplerini önemli bir gelirden mahrum bırakabilir. UEFA'nın bütçe konusunda getirdiği yeni kısıtlama ve kriterlerle birlikte değerlendirdiğimizde, Türk kulüplerinin yeni gelir kaynakları yaratmalarının ne denli önemli olduğu daha iyi anlaşılıyor. Kulüplerimizin gerek Türkiye'de, gerekse Avrupa'da rekabet güçlerini artırmaları için başka yol bulunmuyor'' diye konuştu.
-''TÜRK KULÜPLERİ FİNANSAL YAPILARINI DEĞİŞTİRMELİ''- Raporda, ayrıca ''Türk kulüplerinin finansal yapılarını değiştirmesi gerekiyor'' görüşüne yer verildi.
Deloitte'a göre, Türkiye'nin AB sürecinde Türk futbolunun yaşayacağı önemli gelişmelerin başında yabancı oyuncu kısıtlanmasında yapılması gerekecek değişiklikler geldiği vurgulanarak, şu görüşlere yer verildi:
''Halen Türk futbolcular Avrupa takımlarında AB vatandaşı statüsünde oynayabilirken aynı durum Türkiye'de top koşturan Avrupalı futbolcular için geçerli değil. Mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda, Türk takımlarındaki AB vatandaşı oyuncuların da Türk statüsünde oynamaları gerekecek. Bu durum en çok finansal yapılarını, yetiştirdikleri Türk futbolcuları büyük kulüplere satmak üzerine kuran Anadolu kulüplerini etkileyecek. Futbolcu transferini ana gelir modeli olarak belirlemiş kulüpleri bekleyen bir diğer tehdit ise Avrupa Toplulukları Adalet Divanı'nın, bonservis sisteminin serbest dolaşım ilkesini ihlal ettiğine hükmetmesi ihtimalidir.''
Deloitte, yeni düzenlemeleri 2006 yılından itibaren yürürlüğe giren UEFA lisans kuralları doğrultusunda bütçelerini disiplin altına almak zorunda olan Türk kulüplerini, gelirlerini artırmak için başka formüller bulmaya iteceğine dikkat çekti.
Türkiye'de de naklen yayın haklarının Almanya örneğinde olduğu gibi birden çok pakete bölünmesini öneren Deloitte'in raporunda, internet ve cep telefonu üzerinden yayın haklarının satılmasını sağlayacak ve kulüplerin kendi sahalarında oynanan maçların görüntülerini maç bittikten belirli bir süre sonra satabilmesini sağlayacak düzenlemelerin yapılması da kuruluşun tavsiyeleri arasında yer alıyor.
Bu arada futbol kulüplerinin stat sahipliği, statların yenilenerek eğlence merkezi haline dönüştürülmesi, kulüp markasının farklı ürünlerle birleştirilerek daha değişik ortamlarda kullanılması, forma satışlarının artırılması ve sahte ve taklit formalarla daha etkin mücadele edilmesi de gelirleri artıracak önlemler arasında gösteriliyor.
-''AVRUPA'DA BİRKAÇ KULÜP BAŞARIYI TEKELİNE ALDI''-
Raporda, Avrupa'da birkaç zengin kulübün başarıyı tekellerine almaya başladığı ve liglerde rekabetin azaldığı ifade edildi.
Özellikle naklen yayın gelirlerindeki artışın ve sponsorlukların Avrupa'da futbol kulüplerini zenginleştirdiği, talep olan önemli futbolcuların transfer ücretlerinin de yükseldiği vurgulanırken, ''2010 yılı Dünya Kupası'ndan 2.5 milyar dolar yayın geliri bekleniyor. Real Madrid'in 2005-2006 cirosu 292.2 milyon Avro'ya ulaştı. Zengin kulüplerin başarıyı tekellerine alması yönünde Avrupa'da çözüm geliştirmek için çalışmalar yapılıyor'' görüşleri raporda yer aldı.
Internet ve cep telefonlarının yeni yayın ortamları olarak gündeme girmesiyle birlikte, konunun AB'de yeniden değerlendirildiği raporda, ayrıca şu görüşler yer aldı:
''Yayın haklarının her bir medya için ayrı satılması ve televizyonla ilgili yayın haklarının da tek bir yayıncı kuruluşa verilmemesi yönünde bir eğilim oluşuyor. Yayın haklarının paketlere bölünerek farklı yayın kuruluşlarına satılmaya başlandığı Almanya ve Avrupa Komisyonu'nun müdahalesi ile Premier League'in yayın haklarının 6 pakete bölünerek 2 farklı şirkete satıldığı İngiltere örnek gösterilebilir. Son dönemde, spor kulüpleri de kendi sahalarındaki maçların yayın hakkını maç bitiminden 24 saat sonra satma ve maçların belirli bölümlerini cep telefonu ve İnternet üzerinden yayınlama hakkını elde ettiler.'' |