Cumhurbaşkanlığı Dönemi, 1923-1938 
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı
Gazi Mustafa Kemal Atatürk,
TBMM'den çıkarken (
29 Ekim 1930 1924 Anayasası gereğince
[19] TBMM 29 Ekim 1923'teki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra üç defa daha (
1927,
1931,
1935 yıllarında)
Gazi Mustafa Kemal'i tekrar cumhurbaşkanlığına seçti.
1927'de kabul edilen
CHF Tüzüğü ile
Gazi Mustafa Kemal partinin "değişmez genel başkanı" ilan edildi ve milletvekili adaylarını seçme yetkisi, kaydı, hayatı boyunca kendisine tanındı.
Gazi Mustafa Kemal sık sık yurt gezilerine çıkarak devlet çalışmalarını yerinde denetledi. Ancak
1918 yılından sonra hiçbir resmi veya özel ziyaret için yurt dışına çıkmadı.
15-
20 Ekim 1927 tarihleri arasında
Ankara'da toplanan
CHF ikinci kurultayında
Kurtuluş Savaşı'nı ve Cumhuriyet'in kuruluşunu anlatan
Nutuk'u (Söylev) okudu.
[20] Kurtuluş Savaşı'nın
Gazi'nin bakış açısıyla anlatımını içeren Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti'nin Milli Mücadeleye ilişkin resmi görüşünün esasını oluşturur ve Milli Mücadeleyi Mustafa Kemal Paşa ile birlikte başlatan ve yürüten askerî ve siyasi şeflere karşı (Rauf, Karabekir, Refet Bele, Mersinli Cemal Paşa, Cafer Tayyar Eğilmez, "Sakallı" Nurettin Paşa, Celalettin Arif Bey vb.) bir polemik niteliği de taşır.
[21] 29 Ekim 1933'te
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Türkiye Cumhuriyeti'nin onuncu kuruluş yıldönümü nedeniyle yaptığı
konuşmada ülkenin kuruluş temelini ve gelecek vizyonunu yalın bir dille tüm dünyaya ve Türk Milleti'ne anlatmıştır..
[22] Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde kurulan hükümetler Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde (
1923-
1938) üç kişi başbakanlık yapmıştır. Bu isimler
İsmet İnönü,
Fethi Okyar ve
Celal Bayar'dır. Bu dönem içersinde en fazla süre görevde kalan ve en fazla hükümet kuran isim (tam yedi hükümet kurmuştur)
İsmet İnönü'dür.
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı süresince kurulan hükümetler şöyledir:
Atatürk,
İsmet İnönü ile birlikte
Cumhurbaşkanı
Atatürk Başbakan
Celal Bayar ile birlikte
- I. İnönü hükûmeti (30.10.1923 - 06.03.1924)
- II. İnönü hükûmeti (06.03.1924 - 22.11.1924)
- Fethi Okyar hükûmeti (22.11.1924 - 03.03.1925)
- III. İnönü hükûmeti (03.03.1925 - 01.11.1927)
- IV. İnönü hükûmeti (01.11.1927 - 27.09.1930)
- V. İnönü hükûmeti (27.09.1930 - 04.05.1931)
- VI. İnönü hükûmeti (04.05.1931 - 01.03.1935)
- VII. İnönü hükûmeti (01.03.1935 - 01.11.1937)
- I. Celal Bayar hükûmeti (01.11.1937 - 11.11.1938)
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde dış politika 1930'lu yıllarda Balkan ülkelerinde yaygınlaşan revizyonist siyasi görüşlere karşı Atatürk "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesiyle karşı çıkarak,
Birinci Dünya Savaşı ertesinde Neuilly ve Lozan antlaşmalarıyla kurulan uluslararası statükoyu savundu.[
kaynak belirtilmeli]. 1930 yılında Yunan başbakanı Elefterios
Venizelos'u Türkiye'ye davet ederek Milli Mücadele'nin düşmanı Yunanistan'la barışın temellerini attı. 1934'de
Venizelos tarafından
Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi (Ancak Nobel Ödül Komitesi değerlendirmeye almadı).
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı dönemindeki dış politika konularını şu şekilde sıralayabiliriz: