Savaş suçlusu Radovan Karadziç'in yakalanması ardından, 11 yıllık kaçış sır niteliğini koruyor.
Karadziç (sağda) katliam emrini General Ratko Mladiç'e (solda) vermişti. Mladiç, hala aranıyor. (Fotoğraf: AP/Arşiv)
Bosna'daki katliamın sorumlusu Radovan Karadziç'in kaçak hayatı kitaplara konu olmuştu. Lahey'de eski Yugoslavya'da işlenen savaş suçları için kurulan uluslararası mahkemenin eski sözcüsü Florence Hartmann, aranan Bosnalı Sırpların eski lideri Karadziç'in yakalanmasını, Rusya ve ABD'nin engellediğini öne sürmüştü.
Hartmann, 2007'de çıkan "Barış ve Cezalandırma" adlı kitabında, ABD, İngiltere ve Almanya'nın dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Chirac'ı, Karadziç'in yakalanması konusunun peşini bırakmaya ikna ettiğini öne sürdü.
Florence Hartmann'ın kitabına göre, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, uçakları Sırp güçlerce düşürülen iki Fransız pilotun rehin alınması olayı nedeniyle son derece öfkeliydi ve Radovan Karadziç'in yakalanması için bastırıyordu. Ancak, dönemin Almanya Başbakanı Helmut Kohl, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve ABD Başkanı Bill Clinton, Bosna savaşı bittikten 17 ay sonra, Mayıs 1997'de Paris'teki Elysee Sarayı'nın bahçesinde biraraya geldiler ve Chirac'ı, Karadziç olayını fazla kurcalamaması yönünde ikna ettiler.
Hartmann, o gün olanları kitabında şöyle yazdı:
"Chirac bahçede, iki Fransız pilotun rehin alınması olayı yüzünden, intikam ateşiyle yanıp tutuşuyordu. Ancak Clinton, Chirac'ı sakinleştirdi ve yakalama operasyonunun Ruslara haber vermeden yapılamayacağını söyledi. Chirac önce itiraz etti. Chirac'ın operasyon ısrarına, Moskova'nın Karadziç'in yakalanmasına kesinlikle karşı olduğu ve operasyonu kendisine derhal haber vereceği gerekçesiyle karşı çıkıldı. Clinton ısrar etti, Blair de onu destekledi. Chirac sonunda işin peşini bırakmak zorunda kaldı."
Bosna, Kasım 1997'de NATO'nun gözetiminde savaş sonrası ilk seçimlerini yapmaya hazırlanırken, Radovan Karadziç beladan uzak tutulmak için, bir Rus uçağı ile birkaç ay kalacağı Beyaz Rusya'ya kaçırıldı. Kitapta Batılı liderlerin Karadziç yüzünden birbirlerini suçladığı da anlatılıyor. 2000'de Chirac, Savaş Suçları Mahkemesi Savcısı Carla del Ponte'ye, ABD ile Karadziç arasında, Karadziç'i yakalamamak için gizli bir anlaşma olduğuna inandığını söyledi.
ELYSEE'DE PAZARLIK
Kitaba göre, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, iki Fransız pilotun rehin alınması yüzünden intikam alınmasını istiyordu. Karadziç yakalanacaktı. Ancak Clinton, Chirac'ı ikna etti. Tony Blair de destek verdi. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'den 'Karadziç'in yakalanmasına asla izin vermeyiz' mesajı gelmişti. Çünkü, Karadziç, Bosna'da Müslüman ve Hırvatlara yönelik katliamlar ve Sırbistan lideri Slobodan Miloseviç'in oynadığı rolle ilgili çok fazla şey biliyordu.