Kalay bronzları, yüksek mekanik ve dayanımlarından dolayı, kimya endüstrisinde ve gemi inşasında büyük ölçüde kullanılırlar. Kağıt endüstrisinde kağıt hamuru bıçak ve süzgeçleri, gemi endüstrisinde deniz suyuna dayanıklı mil kaplamaları, elektroteknikte kontaktör parçaları ve yaylar, saat endüstrisinde zemberekler, makine imalatında korozyona ve fazla yüke zorlanan dişli çarklar, akslar, conta yuvaları, fleksibl borular ve yaylanma parçaları bu alaşımlardan imal edilir. Kalay bronzları, yatak malzemesi olarak da kullanılır.
Kalay bronzlarının talaşlı işlenebilirliği oldukça iyidir. Talaşsız şekillendirme için, özellikle yüksek miktarda kalay içerenlerde homojenleştirme tavının yapılması, büyük yarar sağlar. Sert lehim ve kaynakla, dikkatli çalışarak birleştirme mümkündür.
Alüminyum bronzları, Yüksek sıcaklıklarda da çok iyi mekanik dayanımları ve iyi korozyon direnciyle tanınırlar. Ayrıca, demir, nikel ve mangan içeren türlerinden ötektoid dönüşüm gösterenlere, ani soğutma ile dönüşüm sertleşmesi uygulanması mümkündür. Demir esaslı malzemelerden yapıldıklarında, işletme sırasında kuvvetli sürtünme ve yapışma aşınmasından dolayı yüzey hasarına yol açabilecek kılavuz makarası, kızak ve takımlar için en uygun malzeme alüminyum bronzudur. Kimya, kağıt ve tekstil endüstrileri ile gemi inşasında bu alaşımlardan yapılmış saclar, borular ve armatürler kullanılır.Yüksek sıcaklıklarda gösterdikleri dayanım nedeniyle, nikel içeren türlerinden kızgın buhar vanaları yapılır. Ayrıca, kıvılcım yapmayan takımlar ile derin çekme ve basma kalıp malzemesi olarak da yararlanılabilir. Fazla yüklenen kaymalı yataklar için de, yatak malzemesi olarak kullanılır.
Alüminyum bronzlarının talaşlı ve talaşsız işlenmesi, yüksek sertlikleri ve aşınma dayanımlarından dolayı zordur. Lehimleme birleştirilmesi güçtür, ancak uygun koruyucu madde olarak da kullanılır.
Berilyum bronzları, Bakır alaşımlarından en yüksek dayanımlı olanıdır. % 1 ile 3 oranında Be içeren bu alaşımlara çökelme sertleşmesi uygulanabilir. Sertleştirme işlemi, 700-800 °C arasında çözme tavı, suda ani soğutma ve 250-400 °C arasında sıcak çökelme ile gerçekleştirilir. Böylece, çekme dayanımı 1350 MPa ve sertliği 400 BSD değerine ulaşır.
Berilyum bronzlarından, özellikle yüksek değerli yay elemanları ile bunun yanı sıra yorulma dayanımı, ısıl iletkenliği, kimyasal direnci ve aşınma dayanımı yüksek olan parçalar imal edilir. Talaşlı olarak işlenmezler, plastik şekil verme çözme tavı ve ani sonrasında sınırlı olarak yapılabilir. Çok pahalıdır ve ancak özel durumlarda kullanılır.
Mangan bronzları, % 15 ‘e kadar mangan içerirler. Yüksek sıcaklıklarda dayanımı, pirince göre daha iyidir. Korozyona da dayanıklı oldukların dan, buhar armatürlerinde yüksek sıcaklık malzemesi olarak yaralanılır. Ayrıca, %2 ‘ye kadar Ni içerenleri ( CuMn12Ni2 ), elektroteknikte direnç malzemesi ( manganin ) olarak kullanılır.
Mangan bronzlarına sıcak şekil vermek kolay, soğuk şekil vermek biraz zordur. Talaşlı şekillenebilirliği sert kalay bronzlarına, lehim ve kaynağı özel pirinçlere benzer.
Bakır-Nikel-Çinko alaşımları, Nikelin etkisiyle rengi gümüşe benzediğinden ülkemizde,Alman gümüşü olarak bilinir, ayrıca Nikel gümüşü yada Yeni gümüş adlarıyla da anılır. Sarımsı beyazdan gümüş beyazına kadar renkleri olan bu malzemelerin yalnız renkleri değil, korozyon davranışları da gümüşe benzer.
|