CuNi10Zn42Pb2 alaşımı,düşük miktarda bakır içerdiğinden (α + β ) yapısına sahiptir ve sıcakta, daha çok da ekstrüzyonla şekillendirilir. Diğer alaşımlar α yapısına sahiptirler ve soğukta kolay şekillendirilebilirler. Kurşun içeren alaşımlarda, talaşlı şekillenebilirlik oldukça iyidir.
Alman gümüşü, daha çok korozyon dayanımı ve güzel görünümü özelliği göz önünde tutularak dekoratif amaçlı olarak ve çatal, kaşık, bıçak sapı, müzik aleti, süs eşyası gibi yerlerde kullanılırlar. Endüstride kullanımı ise daha çok soğuk sertleştirilmiş olarak, şalter ve kontaktör yayları gibi korozyon direnci ve mekanik dayanım gerektiren yerlerdir.
Bakır-Nikel alaşımları, Alman gümüşünden çinkonun yokluğu ile ve korozyon dirençleri ile mekanik özellikleri daha üstündür. Bakır ve nikel metalleri her oranda karışabildiğinden dolayı, çok geniş oranlar içerisinde alaşımlama yapılabilir. Geçmişte %5, 10, 15, 20, 25, ve 30 Ni içeren alaşımlar teknikte kullanılırken, pahalı olmaları nedeniyle bu gün yalnızca CuNi30Mn1Fe alaşımı standartlarda verilmektedir.
Bakır-Nikel alaşımlarının en belirgin özelliği korozyona dayanımlarıdır ve nikel oranı yükseldikçe dayanım daha da artar. Havalandırılmış deniz suyu için ayrıca demir içerenler daha da dayanıklıdır. Diğer belirgin özelliği, % 30 ve daha yüksek nikel içerenler, elektroteknikte direnç malzemesi olarak kullanılır. En tanınmış türleri, CuNi30Mn ( Nikelin ) ve CuNi44 ( Konstantan)’ dır. Konstantan alaşımı, sıcaklıkla direnci değişmeyen alaşım olarak, özellikle ölçme cihazlarında tek başlarına yada bakır-konstantan, demir-konstantan gibi termoçift ( Bimetal ) olarak kullanılırlar. Ayrıca, pahalı termoelemanlarda da dengeleme iletkeni olerek bu malzemeden yararlanılır. Bakır-nikel alaşımlarının diğer kullanım yerleri, madeni para yapımı, vitrin, süs eşyası, gümüş kaplanacak parçalar gibi dekoratif amaçlıdır.
3. Bakır Döküm Alaşımları
Bakırın, en iyi döküm kabiliyeti olan ve en iyi döküm alaşımı, kalay ve çinko ( % 3…..12 Sn, % 1…..7 Zn ) ile yaptığı kızıl dökümdür. Ayrıca, döküm pirinç ( % 35….45 Zn), döküm kalay bronzu ( %4…..20 Sn ), döküm nikel bronzu ( % 35…..10 Sn, %......2 Zn ve %.....60 Ni ) döküm alüminyu bronzu ( % 8…..12 Al ) ve kurşun bronzları ( % 5…..30 Pb ) teknik olarak öneme sahip bakır döküm alaşımlarıyla ilgili olarak. TSE tarafından yalnızca
TS4828-Bakır ve Bakır Alaşımları-Terimler ve Tarifler_Dökümler
Standardı yapılmıştır.
Kızıl döküm, pahalı aşlım elementi olan kaylın yerine kısmen çinko ilave edilmiş kalay bronzu gibi de düşünülebilir. Kalay bronzu kadar dayanımı yüksek ve sert olmamasına karşılık, daha akıcı ve gaz boşluğu olmadan dökülebilen bir malzemedir. DIN 1705 ve DIN 17656 ‘ ya kızıl döküm çeşitleri ve mekanik özellikleri Tablo-4 de verilmiştir.
Kızıl dökümün ergitme sıcaklığı 1200-1300°C, döküm yapma sıcaklığı ise 1150°C dir. Kum döküm, santrifüj döküm, sürekli döküm yada blok döküm tarzında uygulanabilir. Sıkı ve ince taneli yapı elde etmek için, mümkün olduğunca düşük döküm sıcaklığında, katılaşma ve soğumanın hızlı olmasına çalışılmalıdır. Demir esaslı döküm malzemelerde olduğu gibi, bileşim hassasiyeti fazla değildir, ancak özellikle alüminyum, demir ve kükürt sınırlandırılır, fosfor akıcılığı arttırdığı için az miktarda bulunabilir.
|