SPEKTROFOTOMETRE
Küvet içindeki numunenin içinden geçen ışığın absorbansının (emiliminin) ölçülmesi esasına dayanarak çalışan sistemlerdir. Bu sistemlerde sabit bir ışık kaynağı tarafından yayılan ışık tek bir dalga boyunun elde edilmesini sağlayan monokromatörler tarafından küvet’e gönderilir. Küvetin içinde bulunan numune gelen ışığın bir kısmını absorbe eder. Bu absorbsiyon derecesi sıvının içinde aranan parametrenin yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Işık şiddetindeki değişim foto dedektörler ile algılanır ve tekniksyenin anlayabileceği değerlere dönüştürülmüş şekilde gösterilir.
Spektrofotometrelerde ışık kaynağı görünür ışık spektrumunda ,UV dalga boyunda yada yakın kızıl ötesi dalga boyunda olabilir.
Buna bağlı olarak da küvet’in yapısı değişir.Çünkü cam’ın Uv ışığına absorbans derecesi maximumdur.Yani UV dalga boyunda ışıklar ile uğraşıyorsak biyokimyasal tepkimeler meydana getirdiğimiz ve absorbansı ölçtüğümüz küvetin camdan yapılmaması gerekmektedir.
Monokromatörlerde üç çeşit dalga boyu ayırma sistemi kullanılır:
1) Prizmalar
2) Filteler
3) Difraksiyon Kafesi
Prizmalar: İstenen dalga genişliğinin ayarlanması için kullanılan en basit yöntemdir. İstenen dalga genişliği cam prizmaların ışığı kırma etkisiyle sağlanır.
Filtreler: istenmeyen dalga boylarını absorbe ederek diğer dalga boylarındaki ışığı geçirirler. Bunlar renkli solüsyonlardan ya da renkli camlardan yapılırlar.
Difraksiyon Grating: İleri derecede parlatılmış üzerinde çok sayıdan minik prizma olan bir yüzeydir. Difraksiyon kafesi ışık spektrumunun istenen dalga boyunu çok iyi ayırır. Bu ayırma derecesi üzerinde bulunan prizma sayısına bağlıdır.
Otoanalizör Cihazı:
Otoanalizör,klinik biyokimya laboratuarlarında her türlü analiz işlemini otomatik olarak bilgisayar kontrolü altında gerçekleştiren bir cihazdır.Bu cihaz sayesinde her numuneden sadece istenilen testlerin çalışılması sağlayan bu cihazın bütün bu işlemleri gerçekleştirmesi için mikroişlemciler kullanılmaktadır.Cihaz ile plazma,idrar,serum gibi sıvılar çalışılabilmektedir.Kullanıcıya sadece hangi numune üzerinde hangi test yapılmasını seçmek kalmaktadır.
Reaktiflerin katkısı ile meydana getirilen biyokimyasal olaylar,reaction cell adı verilen özel havuzlarda meydana gelmekte ve ölçümlerde burada yapılmaktadır.Tüm reaction cell’ler reaktion disk üzerinde toplanmıştır ve bu reaction disk ise ısısı normal vücut ısısına eşit olan bir su havuzunun içine yerleştirilmiştir.Böylece reaksiyonların gerçek ortama en yakın koşullarda meydana getirilebilmektedir.
Cardiac reader:
Cardiac reader acil laboratuarlarının en önemli aletlerinden biridir.Görevi hasta numunesinde Troponin T miktarını ölçmektir.(şekil 1)
Troponin T ‘nin kandaki artışı bize hastanın enfarktüs geçirip geçirmediği hakkında acil ve önemli bilgileri vermektedir.şekil 2’de görüldüğü gibi her hasta için özel bir preparat kullanılmaktadır.Bu preparat ilk önce cihaza yerleştirilir(şekil 3).Burada bulunan boşluğa150 mikro litre kan uygulanarak işlemlerin başlanması için gerekli komut verilir.Ve yaklaşık 11 dakika sonra bize hastanın Troponin T seviyesi hakkında sonuçlar gelmektedir.
Sonuç ”-“,”+” yada “++” şeklinde olabilir.”-“ sonucu bize hastanın kanındaki Troponin T miktarının sınırlar seviyesinde olduğunu göstermektedir. Artı miktarı kandaki Troponin T’nin ne kadararttığını gösterir.
Şekil 4v ve 5’de cihazın printer’a bağlı hali ve güç kaynağı girişi ve diğer interface’ler görülmektedir.
|