Yün
Her ne kadar dokuma ve eğirme işlemlerinde ilk olarak sebze lifleri kullanılsa da, kürk ve deri biçimindeki hayvansal lifler de, ilkel adamların kullandığı ilk zamanlardaki kıyafetlerin yapımında şüphesiz kullanılmıştır. Fakat koyun derisi üzerindeki saçların kesilebildiği, hangi aşamada keşfedildi, iplik haline getirildi ve elbise dokundu. Bunu kimse bilmiyor. 7. yy’da İsrailliler tarafından yün eşyaların satıldığını biliyoruz ve İngiltere’ye tenekeyle yünü temas etmek için gemiye onları gönderiyorlardı.
Britanya böylece, elbise imalatı için diğer ülkelere yün ihracat eden ilk ülke haline geldi. Ufak, siyah yüzlü ve boynuzlu vahşi koyunlar yün kaynaklıdırlar. Onlar kısa iç deriyle, uzun dış deri yününü taşırlar.
Evcilleştirilmiş koyun; M.Ö. 6. ve 7. yy boyunca şehri istila eden Ketlik kabilesiyle birlikte Britanya’ya geldi.
Romalılar Winchester’de, ipekle karşılaştırılabilen incelikte yün satan bir fabrika inşa ettiler. Roma kuralları altında sanayi gelişti, fakat M.S. 4. ve 5. yy’da gelen Sexonlar yün ticaretine bir son koydu ve fabrikaları yıktılar.
1066’dan sonra William the Conqueror taze koyun malzemeleri getirdi ve Britanya’nın yün sanayisi kuruldu. İlk dokuyucu esnaflar 1080’de kuruldu. Bu sanayi zamanı Bristol ve Exeter’de merkez haline geldi ve 1111’de 1. Henry bir yün sanayisi inşa etti.
13. yy’da, diğer ünlü bir isim yün sanayisince tanıdık hale geldi. Bu Norveç yakınındaki Worsteod şehriydi. Şu an bildiğimiz kamgarn iplik bu şehirden ismini almıştır. Fakat bundan sonra yün ticaretinin merkezi Flanders’e taşındı.
Flemish esnaflarının yün dokuma sanatındaki uzmanlıkları kabul edildi. Ham yün gemiyle Flonders’e gönderiliyordu, elbiseler yapıldı ve Perakende satış için İngiltere7ye gönderildi.
1331’de 3. Edward Flemish dokumacılarını Britanya’ya davet etti. Uzman esnaf adamlarının çoğu geldi ve Norwich bölgesine yerleşti. Bu sırada Britanya ticareti gelişti ve sonuç olarak sanayide lider haline geldi, bu durum bugün için hala geçerlidir. |