1. Sürüdeki hastalık durumu.
Eğer bakımla ilgili bütün faktörler memnuniyet verici ise yem tüketimi başlıca aşağıdaki dört ana faktör tarafından kontrol edilir.
1. Tavuğun ırkı ve büyüklüğü,
2. Çevre sıcaklığı,
3. Verim dönemi,
4. Rasyonun enerji kapsamı.
Tavuğun Büyüklüğü ve Irkı
Ağır cüsseli hayvanlar daha fazla yaşama payı enerjisine ihtiyaç gösterdiklerinden, ağır tavuk ırkları, hafif ırklara nazaran daha fazla yem tüketirler. Ağır ırklar keza yaşama payı olarak, hafif ırklara göre günde daha fazla proteine ihtiyaç gösterirler. Genel olarak günlük protein ihtiyaçları Leghorn’larınkinden belirli derecede yüksektir. Ağır ırktan bir tavuğun, yaklaşık olarak günde 150 gr yem yediği ve bu yemin % 16 protein kapsadığı kabul edilirse vücuda bu yemle birlikte 24 gr proteinin girmesi gerekir. Halbuki modern küçük beyaz Leghorn ırkı tavuk başına aynı düzeyde enerji ve aynı çevre şartlarında 100 gr yem tüketir. Bu duruma göre ihtiyacı olan 18 gr proteini sağlayabilmesi için yemdeki protein düzeyinin % 18 olması gerekir.
Çevre Sıcaklığının Etkisi
Denemeler, içerisi soğuğa karşı korunmuş (izole edilmiş) kış aylarında, sıcaklığın 13°C’nin altına düşmediği kümeslerde, Leghorn tavuklarının, bir kilogramında 3000 Kcal metabolik enerji kapsayan normal mısır – soya tipi bir rasyondan yaklaşık olarak hayvan başına 110 gr tükettiklerini göstermiştir. Yaz aylarında ise aynı hayvanlar için yem tüketimi 90 gr’a kadar düşmektedir. Buna göre, kışın hayvanların ihtiyacı olan günlük 18 gr protein, rasyonda % 16.4 düzeyinde proteinle sağlanırken, yazın aynı miktar proteinin sağlanması için rasyonun % 20 düzeyinde protein ihtiva etmesi gerekmektedir.
Verim Dönemi
Bir yumurta tavuğunun verim dönemi ekseriya 15 aylık bir süreyi kapsar. Yumurta verimi çoğu zaman 22 haftalıkken başlar; süratle yükselerek, 32 – 36 haftalarda maksimum bir değere ulaşır. Sonra, yavaş yavaş azalarak 15 aylık bir yumurtlamadan sonra, yani tavuklar 82 haftalıkken verimleri % 55’e düşer. |