Tavuklar vücutlarının ihtiyacı olan kalsiyum miktarını iyi ayarlayamazlar. Eğer Tablo 40’ta verilen kalsiyum düzeyleri yumurta tavuk rasyonuna uygulanırsa ayrıca serbest seçim metodu ile ek kalsiyum yemlenmesine ihtiyaç kalmayacaktır. Tecrübeler göstermiştir ki, tavuklar ihtiyacı olsun olmasın bir miktar sert, granüler materyali vücutlarına alırlar. Bu kalsiyumlu bir bileşik veya suda eriyen grit olabilir. Sıcaklık stresi durumlarında veya yumurtlama yılının sonunda (eğer yem tüketimi aşırı değilse) vücuda alınan kalsiyum miktarını artırmak için ek kalsiyum griti veya midye kabuğu kullanılabilir. Fakat her durumda vücuda alınan total kalsiyum miktarı, tavsiye edilen miktarı %20’den fazla geçmemelidir.
Terapötik amaçla yüksek dozda tetrasiklin (tetracycline) kullanıldığı zaman, kandaki antibiyotik düzeyini maksimum düzeyde tutmak için, diyetsel kalsiyum seviyesini minimuma düşürmek gerekir. Diyetsel kalsiyum düzeyi başlangıç pery****da bir hafta veya daha fazla bir süre için %0.6; büyüme pery****da ise %0.4’e düşürülebilir. Bu düşürmeden kısa süre için hayvanlar olumsuz olarak etkilenmezler. Fakat, yumurtlayan veya damızlık tavuklarda diyetsel kalsiyum düzeyi bir veya iki günden fazla %1.5’in altına düşürülmemelidir.
Yumurtlayan tavuklarda kalsiyum ihtiyacı aşağıdaki gibi hesaplanarak saptanabilir:
1. Bir Düzine Yumurtadaki Kalsiyum Miktarı:
tartılan bir düzine yumurta 708.24 gr gelse ve bir yumurtadaki kabuk ağırlığının (pratik olarak kalsiyum karbonat (CaCO3) yumurta ağırlığının %10’unu teşkil ettiği göz önünde tutulursa,
bir düzine yumurta: 708.24 x %10 = 70.824 CaCO3 veya
kalsiyum kapsar
2. Yaklaşık olarak kabuk kalsiyumunun %65-75’i diyetsel kaynaktan, geriye kalan kısmı ise vücut depolarından sağlanır. Buna göre, bir düzine yumurta için dışardan sağlanması gereken kalsiyum miktarı 75 x 28.34 = 21.26 gramdır.
3. Vücuda yemle giren kalsiyumun sadece %50-60’ı hayvan tarafından yumurta kabuğu teşkilinde kullanılır, geriye kalan kısmı ekskresyona uğrar. Buna göre bir düzine yumurta için;
1. Yem kalsiyumuna ihtiyaç vardır.
4. Bir yumurta için ortalama 120 gr yem tüketildiğini farzedersek 12 yumurta için; 12 x 120 = 1440 gr yem gereklidir.
42.52 gram kalsiyumun bu miktar yemle sağlanabilmesi için yemde kalsiyum düzeyinin;
olması gerekir.
İklim şartlarına göre, rasyonun enerji düzeyine ve diğer bazı faktörlere göre yem tüketimi değiştiğinden, dolayısıyla kalsiyum düzeyi de değişir. Sıcak iklimli bölgelerde yem tüketimi soğuk bölgelere göre daha düşüktür. Dolayısıyla yemdeki kalsiyum düzeyinin daha yüksek olması gereklidir. |