Kalsiyum Eksikliği ve Kafes Yorgunluğu (Cage)
(Layer fatigue): Kafes yorgunluğu, kemiklerden kalsiyum fosfatın çekilmesi ile karakterize edilen bir nevi osteoporosis’dir. Bu durumda kalsiyum fosfat, bilhassa bacakların uzun kemiklerinden çekilir. Hem kortikal kemik hem de müdeller kemik kalsiyum fosfat kaybeder. Fazla miktarda mineral kaybı yüzünden, kemikler çok incelir, hayvanın ağırlığına dayanamayarak kolayca kırılırlar. Bu hastalık hemen hemen tamamen kafeslerde yetiştirilen tavuklarda görülür; yer tavukçuluğunda ise çok nadiren ortaya çıkar. Kafeste bu hastalığa maruz kalmış hayvanların yere indirilmesiyle, hastalığın geçtiği bir çok araştırıcı tarafından bildirilmiştir.
Kafes yorgunluğunun etiolojisi tam manasıyla bilinmemektedir. Bazı araştırıcılar nedenini fosfor eksikliğine bağlarken, bazı araştırıcılar da bu duruma bir virüsün yol açtığını öne sürmektedirler. bU sonunculara göre, virüsler böbrek tahribatına yol açmakta, vücutta fosfor tutulamamakta dolayısıyla fosfor ihtiyacı artmaktadır. Diğer taraftan bir çok beslemeciler ve patolojistler, çoğu durumlarda, kafes yorgunluğunun kalsiyum eksikliği ile başladığını müşahede etmişlerdir.
Ağır kalsiyum eksikliğinde, tavuklar ancak 5-6 adet yumurta verdikten sonra, yumurtlamamakta, buna mukabil hafif kalsiyum eksikliğinde yumurta miktarı azalmakla beraber tamamen durmamaktadır. Kalsiyum eksikliğinde hemen yumurta verimi etkilenmekte (eksiklik derecesine göre ya durmakta veya azalmakta) fakat genellikle yumurta verimi için kemiklerden kalsiyum çekilmemektedir. Bunun nedeni olarak, folikül stimule eden hormonun (FSH) onteriyor pituiter bezi tarafından stimule edilebilmesi için kanda belirli bir kalsiyum düzeyinin bulunmasının zorunlu olduğu öne sürülmektedir. Bununla beraber bazı tavuklar, bazen bilinmeyen nedenlerle, kalsiyum eksikliğinde bile yüksek düzeyde yumurtlamaya devam etmektedirler. Böyle hallerde, kalsiyum kemiklerden çekilmekte, hayvanlar topallamakta, kemikler süratle incelerek tahrip olmakta neticede, ölüm meydana gelmektedir.
Kalsiyum Eksikliği Gösteren Hayvanlarda Replesyon
Kalsiyum eksikliği yüzünden normal yumurta verimi ve yumurta kabuğunun yapısı bozulmuş hayvanlar, kalsiyumca normal rasyonlarla beslenmeye başladıktan 6-8 gün sonra normal yumurtlamaya başlarlar ve yumurta kabukları da eski sıhhatli durumlarını kazanırlar. üÇ hafta sonra bacak kemikleri tamamen rekalsifiye olur. Ağır kalsiyum eksikliğinde adrenal bezleri de büyümekte ve bu durum, klasik anlamda eksikliğin bir stres olduğu şeklinde yorumlanmaktadır. |