GÖÇ VE DAVRANIŞ
Uçabilme yetenekleri, kuşların yazın çiftleşme alanlarından kışın beslenme alanlarına kadar binlerce kilometrelik yolculuk yapabilmelerine olanak sağlar. Yollarını nasıl bulabildikleri bilinmemektedir ama bu yeteneklerinin doğuştan geldiği Güneş, Ay, Yıldızlar, hatta Yerin manyetik alanından yararlandıkları sanılmaktadır.
Her ne kadar bir kuş denizi kolaylıkla aşabilir, dağların ya da çöllerin üzerinden kolaylıkla uçabilirse de, kuşun enerji gerektiren bu uçuşu için yeterli enerjiyi depolamış olması gerekir. Ördekler, kazlar, ispinozlar ve ötücü kuşların çoğunluğu gibi bazı kuşların yiyecek için sık sık mola verirler. Kuşlar çok büyük bir okyanusun ya da çölün üzerinde yolculuk etmekten kaçınmaya çalışırlar. Örneğin, beyaz leylekler ve diğer Avrupa göçmen kuşları Akdeniz’i geçmekten kaçınırlar, ya Akdeniz’in etrafından dolaşırlar, ya Cebelitarık Boğazı’nı geçerler ya da İtalya’nın güney ucundan denizi aşarlar. Bununla birlikte, milyonlarca kuş daha güç, enerji isteyen yollar seçerler. Kırlangıçlar, guguk kuşları, kuyruk sallayanlar ve kum kırlangıçları Büyük Sahrayı aşarlar.
Kuşların kendilerini tanıtma yolları sesleridir. Ötüşler, çağrışlar ve sesler bulundukları ortam ya da yakın bulundukları hayvanlar hakkında ne düşündüklerini söyler. Sesler, bir kedinin ya da avcı kuşunun yaklaştığını belirten acı haykırışlardan, bir dişinin dikkatini çekmek için birçok kuşun yaptığı çok güzel flört ötüşlerine kadar büyük değişimler gösterir.
Kuşlar, yaşama yeri yönünden kendi türleriyle rekabet halindedir. Nar bülbülleri, ardıç kuşları ve kolibriler yaşam bölgelerini, şarkılarıyla açıklar. Birçok kolibri sürekli olarak kendi küçük bölgesi üzerinde uçar ve rakiplerini bölgesine sokmaz. Bataklık çullukları bölgelerinin üzerine dalış yaparken kuyruk teleklerini titreştirerek davul sesi gibi ses çıkartır.
Bir kuşun tüyleri de önemli haberleşme sağlar. Renkli tüyler, tatlı ötüşler ve danslar bir dişinin dikkatini çeken önemli özelliklerdir. Erkek bir nar bülbülü öttüğü zaman, bir dişiye varlığını belirtmek için kızıl renkli göğsünü şişirir. Cennet kuşları renkli görünümüyle ünlüdür. Erkeklerin tüyleri genellikle daha parlak olur; oysa dişilerin tüylerinin rengi bulundukları ortama uyacak şekilde benekli kahverengidir. Dişinin bu renkleri hem kuluçka hem de yavrularını yetiştirme sırasında gizlenmesini sağlar.
Penguenler, dalgıç kuşları ve balıkçıllar gibi bazı kuş türlerinde erkeği dişiden ayırmak olanaksızdır. Buna karşın kuşların çok güzel flört gösterileri yaptıkları, yuva yapımından ve çiftleşmeden önce erkekle dişi arasında bir bağ kurulduğu gerçektir. Erkek fregat kuşları, dişinin dikkatini çekmek için boğazlarındaki keseyi havayla doldurarak büyük kırmızı bir balon gibi şişirirler. Kıyı kırlangıçları ve yalıçapkınları eşlerine balık armağan ederler; Dalgıç kuşları ise birbirlerine yosun verirler.
|