Bütün yavrular, uçuş telekleri gelişip uçmayı öğreninceye kadar ana – baba ya da yalnız dişi tarafından beslenir ve korunur. Bir çok ötücü küçük kuş iki hafta içinde uçmayı öğrenir. Kuşların çoğunluğu yumurtadan çıktıkları ilk mevsim içinde çiftleşirler.
Eski, şirin bir efsaneye göre Avrupa ve Asya’nın âdi yalı çapkını başlangıçta dikkati çekmeyen gri bir kuşmuş. O parlak renklerine Nuh’un gemisinden indikten sonra bürünmüş. Doğruca, batıya batmakta olan güneşe doğru uçmuş. Güneş göğsünü kavurarak bu kısmın pasımsı bir kırmızıya dönüşmesine yol açmış. Kuşun sırtı ise yeşilimsi – mavi akşam semasını yansıtmaktaymış. Yalı çapkınlarının açık denize yuva yaptıklarına inanan eski Yunanlılar onlara “Halkyon” adını vermişlerdir. Bu “hals” – deniz, “kyon” – kavrayan sözcüklerinden oluşmuştur. Latincesi de halcyon’dur. Mitolojiye göre tanrılar yalı çapkınlarından öylesine hoşnutmuşlar ki, yuva kuracakları zaman, yani kış gün dönümünden önceki on beş günde denizi sakinleştiriyorlarmış. O zamandan beri sakin ve barış dolu süreler her zaman “halcyon günleri” diye tanımlanır. Grek mitolojisinde şöyle bir hikaye vardır: Pleiades’dan biri olan Alcyone (Latince’de Alcedo ) Hesperus’un oğlu Cyy’le evlenmiştir. Kocası bir deniz kazasında ölür. Alcyone da kederinden kendisini denize atar. Ona acıyan tanrılar hem genç kadını hem de kocasını birer yalı çapkını haline sokarlar. Yalı çapkınlarının batıda kullanılan Latince bilimsel adları da bu çiftin hatırasını yaşatır.
Teknik açıdan yalı çapkınları bütün dünyada çok yaygın olan belirgin bir familyadır. Bu kuşlar sadece kutup bölgelerinde ve bazı okyanus adalarında yoktur. Fosillerinin sadece geride Buzul Çağına kadar uzanmasına rağmen aslında çok eski bir soydandırlar. Yaşayan 84 cins en çok eski Dünyada gelişmiştir ve en kalabalık gruplarda buradadır. Özellikle Güney Doğu Asya ve Endonezya adalarında. Yeni dünyada 6 cins vardır. Bunlardan sadece biri yani kuşaklı yalı çapkını Meksika’nın kuzeyinde yaşar. Avrupa’da da yine tek bir cins bulunur. Bu bütün Avrupa, Asya, kuzey Afrika ve doğuda Solomon Adalarına kadar uzanan kesimde çok yaygın olan âdi yalı çapkınıdır.
|