Bu prosesi izleyen klinkerleşme aşamasında kalsiyum oksit,yüksek sıcaklıklarda (1400-1500
0C) silisyum,alüminyum ve demir oksitle klinkeri teşkil eden kalsiyum silikatları,alümniatları
ve ferritleri oluşturacak şekilde reaksiyona girer.Son aşamada klinker çimentoyu oluşturmak
üzere alçı taşı ve diğer katkı maddeleri ile birlikte öğütülür.
Çimento üretiminde kuru,yarı kuru ve yaş olmak üzere üç ana prosesten bahsedilebilir.Mevcut
Durumda Avrupa’nın çimento üretiminin %78’i kuru sistemli fırınlara dayanmakta olup
%16’sı yarı kuru sistemli fırınlardan %6’sı yaş sistemli fırınlardan sağlanır.Üretim prosesinin
seçimi genelde uygun hammaddelerin tabiatına bağlı kalır.Avrupa’da kuru hammaddelerin
bulunabilirliğine bağlı olarak genelde kuru proseslere dayanır.
Tüm prosesler genel olarak aşağıdaki şu yan proseslerden oluşur;
-hammaddelerin istihracı
-hammaddelerin depolanması ve hazırlanması
-yakıtların depolanması ve hazırlanması
-klinkerin pişmesi,
-çimentonun öğütülmesi ve depolanması,
-paketleme ve sevkiyat
2.2.Hammadde ve Yakıt kullanımı
Çimento üretimi yüksek hacimli bir proses olup,üretimde kullanılan hammaddelerin 1 ton
klinker ve çimento başına tüketimleri aşağıdaki tabloda verildiği gibidir;
Tablo 4 Çimento üretiminde hammadde tüketimi (Cembureau Raporu,1997)
Hammaddeler
(kuru bazda)
Ton Klinker İçin
Toz Çimento İçin
Yılda Mt.Klinker
İçin
Kireçtaşı,kil,marn
1,57 t
1,27 t
1.568.000 t
Killi şist ve diğerleri
Alçıtaşı,anhidrit
0,05 t
61.000 t
Mineral ilaveler
0,14 t
172.000 t
Çimento sanayiinde doğal olarak temin edilen kireçtaşı ve marn çimento için gerekli kalsiyum
karbonatın kaynağıdır.Silisyum,demir oksit ve alüminyum ise tabiatta kum,kil ve demir filizi
gibi çeşitli şekillerdeki filizler ve mineraller olarak bulunurlar.Bunun yanısıra termik santral
külü,yüksek fırın cürufu ve diğer proseslerin atıkları kimyasal açıdan uygunluklarına bağlı
olarak doğal hammaddelerin yerine kısmen ikame edilebilirler.
|