2.2.3. Kiracının Kiralayana Kararlaştırılan Kira Parasını Ödeme Borcu Altına Girmesi
Finansal Kiralama Sözleşmesi ivazlı kullanma hakkı veren sözleşmelerdendir. Finansal kiralama bedeli ve ödeme dönemleri taraflarca belirlenir. Bu bedeller sabit veya değişken olabilir. Merkez Bankası’nca alım satımı yapılan cinsten döviz veya TL olabilir.
2.2.4. Kiralayan ve Kiracının Karşılıklı Anlaşması
Finansal Kiralama Sözleşmesi karşılıklı borçlandırıcı sözleşme niteliğindedir. Bu anlaşmanın şekli ve tescili Finansal Kiralama Kanunu’nun m.8’de düzenlenmiştir (Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler 1.cilt, Doç.Dr.Cevdet Yanuz).
2.2.5. Sözleşmenin Belirli Bir Süre Feshedilmemek Şartı ile Yapılması
Finansal Kiralama Kanunu 7. maddesine göre “sözleşmeler en az dört yıl süreyle feshedilemez.”
Hazine Müsteşarlığı şu hallerde sözleşmenin dört yıldan kısa olabileceğini bildirmiştir. Teknolojik niteliği veya ekonomik yararlanma ve işletme süresi itibarıyla kullanımının dört yılda kısa olduğu Hazine Müsteşarlığınca onaylanan mallarda finansal kiralama sözleşmelerinin dört yıldan kısa olabileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu çerçeve doğrultusunda; Bilgisayar kiralamalarına ilişkin finansal kiralama sözleşmelerinin turizm ve pazarlama şirketleri ile sürücü eğitimi vermek amacıyla sürücü kurslarının kiraladıkları otomobillere ilişkin finansal kiralama sözleşmelerinin ve kargo şirketleri ile bünyesinde dağıtım ve pazarlama birimi bulunan şirketlerin bu faaliyetleri için tahsis ettikleri maksimum taşıma kapasitesi 7 tonu geçmeyen otomobil, kamyon ve kamyonetlere ilişkin finansal kiralama sözleşmelerinin talep edilmesi halinde iki yıldan kısa olmamak üzere dört yıldan kısa olarak düzenlenmesi, bunlara ilişkin olarak daha önce düzenlenmiş olan finansal kiralama sözleşmelerinin talep edilmesi halinde sürerler iki yıldan az olmamak üzere değiştirilebilir (Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 02.06.1995 tarih 22925 sayılı yazısı).
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
Finansal Kiralama Sözleşmesi kendine özgü yapısı olan (su: generis) bir sözleşmedir. Ancak yapısına uygun düştüğü ölçüde Borçlar Kanununda düzenlenen çeşitli sözleşmelere ilişkin hükümlerin uygulanacağı doktrinde savunulmakla birlikte, Finansal Kiralama sözleşmesinin kanunla düzenlenmesi, tipik sözleşme olması, finansman tekniğinin kötüye kullanılmasını önleyecek şekilde emredici hükümlerle düzenlenmiş olmasıyla öncelikle Finansal Kiralama Kanunu uygulanır.
Finansal Kiralama Sözleşmesi, bir ivaz karşılığı kiralanan malda kiracıya kullanma ve yararlanma hakkı veren sözleşmedir. Dolayısıyla tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir.
Finansal Kiralama Kanununun 31. maddesine göre Finansal Kiralama Sözleşmesinden doğan davalar ticari dava niteliğindedir
4. Finansal Kiralama Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi
4.1. Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Yatırım, Finansman ve Kiralama Nakit Akışı İlişkisi
Finansal kiralamalar, kiracı firmanın iflası söz konusu olmadıkça iptal edilemeyen ve kiralanan varlığın ekonomik ömrünün önemli bir kısmı süresince devam eden kiralamalardır. Firmayı uzun vadeli bir yükümlülük altına soktuklarından, borçlanma yoluyla finansman sağlanmasına benzetilir. Finansal kiralamalar, firmanın faaliyetlerini yürütebilmesi için gerekli yatırımların yapılabilmesine bir finansman alternatifi oluştururlar ve finansman şekli olarak değerlendirilmeleri gereklidir.
Faaliyet kiralamaları ise kısa süreli kiralamalardır ve kiracı firma tarafından iptal edilmeleri daha kolaydır. Bu tür kiralamalar firmanın uzun vadeli bir yükümlülük altına girmesi anlamına gelmez. Bu nedenle bir finansman yöntemi olmaları söz konusu değildir. Faaliyet kiralaması kontratları tamamen bir yatırım kararı gibi ele alınıp değerlendirilebilir. Bu nedenle değerlendirilmeleri sorun yaratmaz. |