3.Esneklik Kazandırılmış Sabit Döviz Kuru Sistemleri
Esneklik kazandırılmış sabit kur siteminde pariteler zaman içinde ayarlanabilir. Ayarlanabilir pariteler sistemi, bir bağlantı sistemi olup ülke parasının değeri bir diğer para birimine göre belirlenir ve zaman içinde değiştirilebilir. Ayarlama “tekli” veya “sepet” bağlantısı şeklinde iki temel esasa göre yapılır Tekli bağlantıda ülke parası en fazla ticaret yapılan ülke parasına bağlanır. Sepet bağlantısında ise, ülkelerin dünya ticaretindeki payları ağırlık olarak alınıp para birimi bu ülkelerin paralarından oluşan sepete bağlanır.
Ayarlanabilir pariteler sisteminde para ayarlamaları parite üzerinde yapılan ayarlama ve parite çevresinde yapılan ayarlama olarak iki temel gruba ayrılır. Parite üzerinde ayarlamada “sıçrayan pariteler” veya “seyrek ayarlama” ile “sık ayarlama” şeklinde ikiye ayrılır. Seyrek ayarlama ise kendi içinde ikiye ayrılır. Ters giden paritelerde pariteler sık fakat küçük oranlı olarak ayarlanır. Sürünen veya kayan paritelerde pariteler yılda yüzde 30’u geçmeyecek şekilde ufak oranlı fakat devamlı olarak ayarlanır. Parite çerçevesinde yapılan ayarlamalar içinde en önemlisi belli bir aralık içinde yapılan ayarlamalardır. Aralık, döviz kurunun parite etrafında değişmesine izin verilen alt ve üst dilimleri ifade eder. Kur, bu aralık içinde arz ve talebe göre oluşur.
4.Döviz Kurur Sistemlerinin Seçiminde Kriterler
Bir ülke, yukarıdaki üç teme döviz kuru sisteminden hangisini seçerse, acaba uygun bir karar vermiş olur? Bu sorunun cevabını “temel parametreler” ile açıklama mümkündür.
-Ülkenin dışa açıklık derecesi, ekonomide dış ticarete konu olan malların GSMH’ya oranı ile ölçülür. Eğer bir ülke ekonomisi dışa açık bir yapıda ise, sabit döviz kuru sistemi tercih edilir. Buna karşılık dışa kapalı ve dış ticaret sektörü küçük ülke için esnek döviz kuru sistemi daha uygundur. |